2011, vol. 58, br. 4, str. 609-620
|
|
Promene na tržištu vina u zemljama CEFTA grupacije
Change at wine market in the countries of CEFTA region
aUniverzitet u Novom Sadu, Poljoprivredni fakultet bVisoka poslovna škola strukovnih studija, Novi Sad cInstitut za ekonomiku poljoprivrede, Beograd
e-adresa: vlahovic@polj.uns.ac.rs
Projekat: Održiva poljoprivreda i ruralni razvoj u funkciji ostvarivanja strateških ciljeva Republike Srbije u okviru dunavskog regiona (MPNTR - 46006)
Sažetak
Vinogradarstvo i vinarstvo predstavljaju značajne privredne grane u većini zemalja potpisnica CEFTA sporazuma. Zemlje ovog regiona imaju povoljne agroekološke uslove za proizvodnju grožđa i vina. Predmet i cilj istraživanja jesu sagledavanje trendova u proizvodnji, izvozu i uvozu vina u zemljama CEFTA regiona. Izvore podataka predstavlja baza FAO (Food and Agriculture Organization - FAO), u vremenskom periodu 2001-2009. godina. Prosečna proizvodnja vina u navedenom regionu iznosi 610 miliona litara sa tendencijom opadanja po prosečnoj godišnjoj stopi od 2,81%. Izraženo po stanovniku proizvodnja iznosi 24,4 litra. Prosečan izvoz vina zemalja u okviru navedene grupacije iznosi 243,5 miliona litara sa tendencijom blagog pada, po stopi od 1,74%. Vrednosno izvoz iznosi 214 miliona dolara. Izvozna cena vina iznosi 0,9 dolara po litru, što ukazuje da se izvoze, uglavnom, vina slabijeg kvaliteta (stona vina). Najznačajniji izvoznik je Moldavija sa učešćem od 63% u ukupnom izvozu iz regiona. Uvoz vina grupacije iznosi 50 miliona litara i beleži trend značajnog porasta po prosečnoj stopi od 12,44% godišnje. Vrednosno uvoz iznosi 54,8 miliona dolara. Najveći uvoznik je Republika Srbija sa učešćem od 46,7%. Zemlje regiona ostvaruju pozitivan bilans spoljnotrgovinske razmene vina, prosečno preko 190 miliona litara. Neophodno je povećati proizvodnju vina uz promenu strukture sa stanovišta kvaliteta a prema zahtevima tržišta.
Abstract
Viticulture and wine production are important industries in most of the countries who have signed CEFTA agreement. The countries of this region have favorable environmental conditions for a high production of grapes and wine. The subject and purpose of the research is to understand the trends of production, export and import in the countries of CEFTA region. Source of data is FAO database (Food and Agriculture Organization - FAO), for the time period 2000-2009. Average wine production in the given region is 610 million liters with a tendency of slight decrease at an average annual rate of 2.81%. Average wine export for countries of this group is the 243.5 million liters, with a tendency of slight decrease at a rate of 1.74%. Export price of wine is 0.9 dollars per liter, which indicates that lower quality categories of wine (table wine) are mainly being exported. The most important exporter is Moldova with the participation of 63% of total exports from the region. Import of wine is 50 million liters with a trend of significant growth at an average rate of 12.44% per year. The largest importer is the Republic of Serbia with a share of 46.7% of the region. Countries in the region are achieving a positive trade balance of wine, averagely over 190 million liters. It is necessary to increase the production of wine with changes in the structure with regard to quality.
|