- citati u SCIndeksu: 0
- citati u CrossRef-u:0
- citati u Google Scholaru:[
 ]
- posete u poslednjih 30 dana:6
- preuzimanja u poslednjih 30 dana:2
|
|
|
2016, vol. 6, br. 11, str. 95-118
|
|
Unutarpartijska demokratija u Srpskoj
The internal democracies in political parties in the Republic of Srpska
Univerzitet u Banjoj Luci, Fakultet političkih nauka, Republika Srpska, BiH
Sažetak
Kako su organizovane relevantne političke partije u Srpskoj i koliki je stepen njihove unutarstranačke demokratije istraživačko je pitanje na koje pokušava da odgovori ovaj rad. Koristeći Sartorijevo teorijsko određenje o relevantnim političkim partijama zaključujemo da u Srpskoj, prema aktuelnom sazivu Narodne skupštine iz 2014. godine, postoji šest relevantnih partija sa sjedištem u ovom entitetu (SNSD, SDS, DNS, PDP i NDP). Na bazi teorijskog kriterijuma Suzan Skarov, a to su inkluzija članstva, centralizovanost partija i njihova institucionalizacija, istražujemo stepen unutarpartijske demokratije u Srpskoj. Pomoću ovog teorijskog obrasca odredićemo za svaku od analiziranih stranaka kojem tipu unutarpartijske demokratije pripada. Četvorotipnu tipologiju modela unutarpartijske demokratije (partije niskog nivoa demokratije, partije demokratskog centralizma, individualističko-elitistički tip partija i partije pune demokratije) pozajmljujemo od Gorana Čulara kako bi u adekvatnu tipološku ravan postavili istraženi stepen unutarpartijske demokratije u Srpskoj. Dosadašnja istraživanja i politička praksa pokazuju da u partijama u Srpskoj postoji nizak stepen unutarpartijske demokratije. Tako postavljeni odnosi unutar partija nerijetko su dovodili do unutrašnjih raskola koji su često destabilizovali skupštinske većine i politički sistem u Srpskoj. Partije sa sjedištem u Srpskoj imaju konkurentski odnos unutar sebe, a opozicioni prema relevantnim strankama sa sjedištem u Federaciji Bosne i Hercegovine. Takva ih pozicija čini jedinstvenim partijskim blokom u odnosu na bošnjački i hrvatski blok partija iz Federacije Bosne i Hercegovine. Time se u demokratske procese u strankama i izvan njih uključuje i nova dimenzija na bazi koje se stvara političko ponašanje tolerancije manjka unutarpartijske demokratije u Srpskoj, a to je nacionalno-entitetska logika političko-partijskog djelovanja.
Abstract
The research question that is in focus of this paper is organization of relevant political parties in The Republic of Srpska, as well as the degree of internal democracy in political parties. By using Sartori's theoretical determination of the relevance of the political parties, we are coming to the conclusion that there are six relevant political parties in the current (2014) convocation of The National Assembly of The Republic of Srpska (SNSD, SDS, DNS, PDP and NDP). Using theoretical criteria such as: member inclusion, centralization and institutionalization of political parties, given by Susan Scarrov, we are conducting the research of degree of internal democracy in political parties in The Republic of Srpska. With this theoretical form, we shall determinate the type of the democracy to which political parties are belonging to. The four types of internal democracies in political parties (parties of the low level of democracy, parties of democratic centralism, individualist and elitist type of the parties, and the parties of full democracy) will be borrowed from Goran Čular to set up the parties form Republic of Srpska to the proper type. Previous studies and political practice in the Republic of Srpska are showing us that there is a low degree of internal democracy in political parties. Internal relations in the political parties are often leading to internal splits within the parties, which is having consequences even in destabilization of the parliamentary majority in the National Assembly. Political parties based in Republic of Srpska are having a competitive relationship within themselves, but the oppositional one in connection to the relevant parties based in the Federation of Bosnia and Herzegovina. This position is making them as a unique block-party that is opposed to Bosniaks and Croatian block-parties from the Federation of Bosnia and Herzegovina. According to that, as well as to the democratic processes within the political parties and beyond them, new dimension of tolerance of the low level of democracy in the political parties is becoming mainstream in The Republic of Srpska, which is nothing than a pure national and entity logic of activity of political parties.
|
|
|
|
Reference
|
|
|
Cular, G. (2005) Organisational development of parties and internal party democracy in Croatia. u: Organizational Structures and Internal Party Democracy in South Eastern Europe, Sofia: Friedrich Ebert Stiftung
|
|
4
|
Diverže, M. (1966) Uvod u politiku. Beograd: Savremena administracija
|
|
|
Eldersveld, S. (1966) Political Parties, A Behaviorial Analysis. Chicago: Rand McNally
|
|
|
fon Klaus, B. (2002) Transformacija političkih stranaka: Od narodnih do profesionalizovanih biračkih stranaka. Zagreb: Fakultet političkih znanosti
|
|
2
|
Goati, V. (2008) Političke partije i partijski sistemi. Podgorica: Fakultet političkih nauka
|
|
33
|
Hejvud, E. (2004) Politika. Beograd: Klio
|
|
|
Hofmeister, W., Grabow, K. Political parties functions and organisation in democratic societies. Singapore: Konrad Adenauer Stiftung
|
|
2 
|
Katz, R.S., Mair, P. (1995) Changing models of party organization and party democracy: The emergence of the cartel party. Party Politics, 1, str. 5-28
|
|
|
Mainwaring, S., Shugart, M.S. (1990) Presidentialism and Democracy in Latin America. Latin America Research Reviev, str. 1-11
|
|
|
Mainwaring, S. (1998) Party Systems in the Third Wave. Journal of Democracy, 9(3): 67-81
|
|
5
|
Michels, R. (1990) Sociologija partija u suvremenoj demokraciji - istraživanja o oligarhijskim tendencijama u životu skupina. Zagreb: Informator
|
|
|
Orlović, S. (2011) Partijski sistem Srbije. u: Partije i izbori u Srbiji - 20 godina, Beograd: Fridrih Ebert Štiftung
|
|
2
|
Ostrogorski, M. (1921) Demokratija i političke partije. Beograd: Napredak
|
|
1
|
Paneibianko, A. (1988) Political parties: Organization and power. Cambridge: Cambridge University Press
|
|
3
|
Sartori, Đ. (2003) Uporedni ustavni inžinjering. Beograd: Filip Višnjić
|
|
3
|
Sartori, G. (2002) Stranke i stranački sustavi. Zagreb: Politička kultura
|
|
4
|
Sartori, G. (1965) Democratic theory. New York, itd: Praeger
|
|
|
Scarrow, S. (2005) Political parties and democracy in theoretical and practical perspectives: Implementing intra-party demrocracy. New York: NDI
|
|
|
Schattschneider, E.E. (1942) Party goverment. New York: Holt Rinehart & Winston
|
|
1
|
Sejmur, L.M., Lejkin, D.M. (2006) Demokratski vek. Beograd: Aleksandrija pres
|
|
1
|
Simović, V. (2011) Političke partije u Bosni i Hercegovini. u: Država, politika i društvo u Bosni i Hercegovini - Analiza postdejtonskog političkog sistema, Sarajevo: Magistrat izdanja
|
|
9
|
Stojiljković, Z. (2006) Partijski sistem Srbije. Beograd: Službeni glasnik
|
|
5
|
Vasović, V.J. (2008) Savremene demokratije. Beograd: Službeni glasnik
|
|
|
Vujović, Z., Tomović, N. (2015) Unutarpartijska demokratija u Crnoj Gori. u: Izbori i partijski sistem u Crnoj Gori - perspektiva razvoja unutarpartijske demokratije u Crnoj Gori, Podgorica: CEMI
|
|
|
Wright, W.E. (1971) Comparative party models: Rational-efficient and party democracy. u: Wright William E. [ur.] Comparative Study of Party Organization, Columbus: Charles E. Merrill Publishing Company
|
|
|
|
|