Metrika članka

  • citati u SCindeksu: [1]
  • citati u CrossRef-u:0
  • citati u Google Scholaru:[=>]
  • posete u poslednjih 30 dana:25
  • preuzimanja u poslednjih 30 dana:14
članak: 1 od 9  
Back povratak na rezultate
Arhitektura i urbanizam
2014, br. 39, str. 7-16
jezik rada: srpski
vrsta rada: pregledni članak
doi:10.5937/a-u0-5441
Dvotraktni sklop u stambenoj arhitekturi u Srbiji
Alfirević Đorđea ORCID, Simonović-Alfirević Sanjab ORCID
aStudio Alfirević, Beograd
bInstitut za arhitekturu i urbanizam Srbije, Beograd

e-adresa: djordje.alfi revic@gmail.com, sania.simonovic@gmail.com

Sažetak

Dvotrakt je tip stambenog sklopa koji je karakterističan za višeporodično stanovanje. Odlikuju ga dva blisko i paralelno postavljena stambena trakta koji dele zajedničke stepenišne i liftovske komunikacije, najčešće upravno postavljene u odnosu na pravac pružanja traktova. Primarne stambene prostorije su, po pravilu, gotovo uvek orijentisane prema spoljnim fasadama objekta, dok su sekundarne orijentisane prema otvorenom, atrijumskom međuprostoru između traktova. Prvi realizovani tip dvotrakta u Srbiji je izveden 1957. godine u Beogradu, po projektu Milorada Macure, nakon čega se javlja čitav niz varijacija ovog sklopa, i to najvećim delom kao posledica funkcionalnog istraživanja i eksperimentisanja na arhitektonskim konkursima koji su bili veoma popularni tokom druge polovine XX veka u Srbiji. Iako je u Srbiji (najvećim delom u Beogradu), po principu dvotrakta, realizovan veći broj stambenih blokova i pojedinačnih objekata, ovaj fenomen do danas u habitološkom i istoriografskom smislu nije značajnije istraživan. Stoga će u ovom radu biti više reči o okolnostima nastanka i razlozima njegove široke primene u stambenoj arhitekturi u Srbiji. Cilj rada je da se proveri teza po kojoj je projektovanje dvotrakta bila aktuelna tema tokom druge polovine XX veka u Srbiji, čija primena u većini realizovanih slučajeva nije bila u skladu sa osnovnim principima orijentacije dvotraktnog sklopa u prostoru, kao i da se istraži razlog zbog čega je dvotraktni sklop primenjivan u većem broju baš u Srbiji.
Za ovaj članak postoji povezani rad (ispravka, opoziv ili komentar) koji je dostupan ovde.

Ključne reči

arhitektura; višeporodično stanovanje; dvotrakt; trotrakt; dvotraktni sklop; Dumbbell; najamna zgrada

Reference

[ EČ ][ 1 ][ GS ]

Aleksić, B. (1975) Konkursni stan: Prikaz konkursnih projekata 1965-1975. Arhitektura Urbanizam, (74-77): 4

[ EČ ][ 1 ][ GS ]

Aleksić, B. (1977) Prikaz konkursa za urbanističko-arhitektonsko rešenje bloka 19A u Novom Beogradu. Arhitektura-urbanizam, (78-79): 4

[ EČ ][ GS ]

Barišić-Marenić, Z., Štulhofer, A., Uchytil, A. (2009) Zgrada ženske realne gimnazije sestara milosrdnica u Zagrebu arhitekta Zvonimira Vrkljana (1937-1939). Prostor, 17(2): 38

[ EČ ][ GS ]

Barišić-Marenić, Z. (2004) Sklop veterinarskog fakulteta arhitekta Zvonimira Vrkljana. Prostor, 12(2): 28

[ GS ]

Blagojević, Lj. (2004) Strategije modernizma u planiranju i projektovanju urbane strukture i arhitekture Novog Beograda: Period konceptualne faze od 1922. do 1962. godine. Beograd: Arhitektonski fakultet Univeziteta u Beogradu, doktorska disertacija

[ GS ]

Brkić, A. (1992) Znakovi u kamenu: Srpska moderna arhitektura 1930-1980. Beograd: Savez arhitekata Srbije

[ EČ ][ GS ]

Cagić, P., Lojanica, M. (1972) Stambene jedinice Blok III i Liman III (B-2) u Novom Sadu i sistem za industrijsku proizvodnju stanova NS-71. Izgradnja, spec. izdanje

[ GS ]

Carini, A., Ciammitti, M. (1979) Housing in Europa, seconda parte, 1960-1979. Bologna: Luigi Parma, : 1960-1

[ 1 ][ GS ]

de la Vega, R.G. (1986) Madrid, 1920-1980 Guia de Arquitectura Comtemporanea. Madrid: De la Vega, : 24-25

[ 1 ][ GS ]

Đukić, M. (1972) Stambeno naselje Banjica u Beogradu. u: Jarić M. [ur.] Stan i stanovanje, Izgradnja, (posebno izdanje)

[ 1 ][ GS ]

Flores, C., Guell, X. (1996) Architecture of Spain, 1929-96. Barcelona: Foundacion Caja Arquitectos, : 1929-1

[ EČ ][ 1 ][ GS ]

Janković, B., Karadžić, B. (1972) Izgradnja blokova 22 i 23 u Novom Beogradu. Izgradnja, spec. izdanje

[ GS ]

Janković, B. (1977) Stambeno naselje 'Banja Luka', Kragujevac. CS, (18): 25-2

[ GS ]

Lojanica, V. (1996) Beogradska sredina - graditeljska iskustva. u: Naučni skup o stanovanju, Ankara

[ GS ]

Lubove, R. (1961) Lawrence Veiller and the New York State Tenement House Commission of 1900. The Mississippi Valley Historical Review, 47(4): 659

[ CR ] [ EČ ][ 3 ][ SC ][ GS ]

Lujak, M. (2010) Spatialization of social process vs singular object of architecture. Spatium, br. 23, str. 38-45

[ GS ]

Maldini, S. (2012) Leksikon arhitekture i umetničkog zanatstva. Beograd: JP Službeni glasnik

[ EČ ][ 1 ][ GS ]

Marshall, E. (1893) New York Tenements. The North American Review, 157(445):

[ EČ ][ 2 ][ GS ]

Marušić, D. (1972) Blokovi 61 i 62 u Novom Beogradu. Izgradnja, spec. izdanje

[ 1 ][ GS ]

Marušić, D. (1999) Sveska 4. Beograd: Arhitektonski fakultet

[ 1 ][ GS ]

Marušić, M. (1987) Katalog stanova JNA/1: Stanovi na tipskim etažama u kolektivnim stambenim zgradama. Beograd: Institut za arhitekturu i urbanizam Srbije

[ EČ ][ 5 ][ SC ][ GS ]

Mecanov, D. (2008) Tipologija oblika stambene arhitekture pedesetih godina XX veka u Beogradu. Nasleđe, br. 9, str. 129-153

[ EČ ][ 2 ][ SC ][ GS ]

Mecanov, D. (2009) Arhitektonski konkursi na Novom Beogradu od 1947. do 1970. godine. Nasleđe, br. 10, str. 113-140

[ 1 ][ GS ]

Mitra, S. (1979) Lowrise Housing Forms and Urban Residential Patterns an Overview. Montreal: McGill University, master thesis

[ GS ]

Moschinoi, F. (1985) Mario Fiorentino la casa Progetti 1946-81. Rome: Kappa

[ GS ]

Prokić, T. (1998) Neke mogućnosti remodelovanja - Novobeogradsko iskustvo. u: Kurtović-Folić N. [ur.] Unapređenje stanovanja, Zbornik radova sa naučnog skupa, Beograd: Arhitektonski fakultet, : 407-41

[ 1 ][ GS ]

Reynolds, M. (1893) The Housing of the Poor in American Cities. Publications of the American Economic Association, 8(2 3): 9-

[ EČ ][ GS ]

Richard, P. (1978) The Architecture of Urban Housing in the United States during the Early 1930s. Journal of the Society of Architectural Historians, 37(4): 235

[ 1 ][ GS ]

Sainz, J. (1995) Secundino Zuazo: Casa de las Flores, Madrid, 1930-32. AV monografias, (56): 38-3

[ CR ] [ EČ ][ 1 ][ GS ]

Schwartz, J. (2002) Tenement Renewal in New York City in the 1930s: The District-Improvement Ideas of Arthur C. Holden. Journal of Planning History, 1(4): 290-310

[ EČ ][ 1 ][ GS ]

Stoiljković, B. (2009) O fenomenu individualnog i kolektivnog u arhitekturi stanovanja. Nauka + Praksa, vol. 12, br. 2, str. 29-32

[ 1 ][ GS ]

Šegvić, N. (1947) Konkursna skica za tipiziranu kuću u Beogradu. Arhitektura, 3: 27