2023, vol. 79, br. 1, str. 41-64
|
|
Položaj Rusije u multipolarnom svetu i strateške opcije Srbije
Russia's position in the multipolar world and Serbia's strategic options
Projekat: Rad je nastao u okviru projekta "Srbija i izazovi u međunarodnim odnosima 2022. godine", koji finansira Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja Republike Srbije, a realizuje Institut za međunarodnu politiku i privredu tokom 2022. godine
Sažetak
Oslanjanjem na realističke teorije međunarodnih odnosa, uz korišćenje metoda analize sadržaja, sinteze i komparacije, moguće je pratiti i dokazati fenomen uspostavljanja ravnoteže snaga u savremenim međunarodnim odnosima. Jedan od ključnih činilaca tog procesa svakako je Ruska Federacija. Težnja ka redefinisanju posthladnoratovskog međunarodnog poretka i oblikovanje novog - multipolarnog i policentričnog, primetna je kako u strategijama Rusije, tako i u nastupima zvaničnika i konkretnom delovanju. Nesumnjivo, Rusija se pozicionira kao jedan od samostalnih polova u novonastajućoj strukturi svetskog političkog sistema, zbog čega je neophodno razmotriti strateške opcije Republike Srbije u tom kontekstu. Rad se sastoji iz pet delova. Uvodni deo posvećen je predstavljanju okvira - metodološkog i teorijskog, kao i ključnih pojmova. U drugom delu objašnjavaju se struktura svetskog političkog sistema i fenomen ravnoteže snaga, dok je u trećem to konkretno prikazano kroz tekuće (spoljnopolitičko) pozicioniranje Rusije (uticaj na transformaciju strukture svetskog političkog sistema i uspostavljanje ravnoteže snaga). U četvrtom delu analiziraju se rusko - srpski odnosi, njihov kvalitet i sadržaj, dok su u petom delu razmotrene strateške opcije Republike Srbije. Vremenski okvir istraživanja ograničen je na period od 2008. godine i početak globalne finansijske - ekonomske krize do danas. Za potrebe istraživanja korišćena je savremena politikološka, bezbednosna, ekonomska, pravna i istoriografska literatura, zatim primarni izvori vezani za odluke međunarodnih organizacija, institucija Rusije i Srbije, kao i izjave zvaničnika relevantne za temu ovog rada.
Abstract
By relying on realistic theories of international relations, using the methods of content analysis, synthesis and comparison, it is possible to monitor and prove the phenomenon of establishing a balance of power in contemporary international relations. One of the key factors in that process is certainly the Russian Federation. The aspiration to redefine the post-Cold War international order and to shape a new one - multipolar and polycentric, is noticeable in Russia's strategies, as well as in the appearances of officials and concrete actions. Undoubtedly, Russia is positioning itself as one of the independent poles in the changing structure of the world political system, which is why it is necessary to consider the strategic options of the Republic of Serbia in that context. The paper consists of five parts. The introductory part is dedicated to the presentation of the framework - methodological and theoretical, as well as key concepts. The second part explains the structure of the world political system and the phenomenon of balance of power, while the third part specifically shows this through the current (foreign policy) positioning of Russia (influence on the transformation of the world political system and balance of power). The fourth part analyzes Russian - Serbian relations, their quality and content, while the fifth part discusses the strategic options of the Republic of Serbia. The time frame of the research is limited to the period from 2008 and the beginning of the global financial-economic crisis until today. For the purposes of the research, contemporary political science, security, economic, legal and historiographical literature was used, as well as primary sources related to decisions of international organizations, institutions of Russia and Serbia, as well as statements of officials relevant to this paper.
|