- citati u SCIndeksu: 0
- citati u CrossRef-u:0
- citati u Google Scholaru:[
 ]
- posete u poslednjih 30 dana:4
- preuzimanja u poslednjih 30 dana:4
|
|
|
2018, br. 159, str. 93-110
|
|
Baranja u vreme novosadske Velike narodne skupštine i stvaranja jugoslovenske države 1918. godine
Baranja during the Grand National Assembly in Novi Sad and the creation of the Yugoslav state in 1918
Muzej Vojvodine, Novi Sad
Ključne reči: Baranja; Prvi svetski rat; južna Ugarska; stvaranje Jugoslavije; novosadska Velika narodna skupština
Keywords: Baranja; World War I; southern Hungary; creation of Yugoslavia; Grand National Assembly in Novi Sad
Sažetak
Rad je posvećen kratkom, ali dinamičnom periodu u istoriji Baranje i to u vreme stvaranja prve jugoslovenske države. Kada je reč o prostoru južne Ugarske (Banat, Bačka, Baranja) prelomni događaji su kulminaciju imali na novosadskoj Velikoj narodnoj skupštini 25. novembra 1918. godine, kada je doneta odluka da se ove teritorije otcepe od AustroUgarske Monarhije i pripoje Kraljevini Srbiji, odnosno budućoj jugoslovenskoj državi. Cilj rada je da sintetički prikaže i objasni procese i događaje u Baranji neposredno uoči i za vreme Velike narodne skupštine u Novom Sadu, zaključno sa Prvodecembarskim aktom kada je stvorena Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca. U pisanju su korišćene arhivska građa, onovremena štampa i publikacije i relevantna istoriografska literatura, kako bi navedeni istorijski period bio što preciznije i sveobuhvatnije analiziran.
Abstract
This paper covers a brief but dynamic period in the history of Baranja, at the time of creation of the first Yugoslav state. When it comes to the area of southern Hungary (Banat, Bačka, Baranja), the crucial events took place in the Grand National Assembly on November 25, 1918, when the decision was made to separate these territories from the Austro-Hungarian Monarchy and to incorporate them into the Kingdom of Serbia, i.e. the future Yugoslav state. The aim of the paper is to synthesize and explain the processes and the events that occurred in Baranja immediately before and during the Grand National Assembly in Novi Sad until the First December Declaration when the Kingdom of Serbs, Croats and Slovenians was established. In this research, archival materials, contemporary newspapers and publications and relevant historiographic literature were used in order to analyze the historical period as accurately and comprehensively as possible.
|
|
|
|
Reference
|
|
|
*** (1919-1921) Baranjski glasnik, Pečuj
|
|
|
Bösendorfer, J. (1940) Nešto malo o našoj Baranji. Osijek: Prva hrvatska dionička tiskara
|
|
|
Ćurčić, S., Kicošev, S. (1992) Razvoj populacije Baranje, Beli Manastir. Novi Sad, Beograd: Narodni univerzitet Vuk Karadžić, Muzej Vojvodine, Društvo Srpska Krajina
|
|
|
Glibonjski, M. (2009) Baranja (1918-1923) - sećanja. Beograd: Istorijski institut, priredili Krestić, V. i Krestić, P
|
|
|
Horvat, A. (2012) Baranja u ratnim ciljevima i teritorijalnim koncepcijama srpske vlade (1914-1918). u: Taslidžić D. [ur.] Trijanon - dodiri i približavanja - znanstveni kolokvijum s međunarodnim sudjelovanjem, Beli Manastir: Društvo za baranjsku povjesnicu, str. 89-96
|
|
|
Hrabak, B. (1993) Sloveni u Vojvodini u danima oslobođenja novembra 1918. u: Smiljanić M. [ur.] Prisajedinjenje Vojvodine Kraljevini Srbiji 1918, Novi Sad: Muzej Vojvodine, str. 59-74
|
|
|
Janković, D., Krizman, B. (1964) Građa o stvaranju jugoslovenske države 1918. Beograd: Institut društvenih nauka-Odeljenje za istorijske nauke, II
|
|
|
Krkljuš, Lj. (1993) Vojvodina u vreme prisajedinjenja Kraljevini Srbiji 1918. godine. u: Smiljanić M. [ur.] Prisajedinjenje Vojvodine Kraljevini Srbiji 1918, Novi Sad: Muzej Vojvodine, str. 13-24
|
|
|
Mesaroš, Š. (1993) Odnos između mađarskih narodnih veća i srpskih narodnih odbora u prvoj polovini novembra 1918. godine. u: Smiljanić M. [ur.] Prisajedinjenje Vojvodine Kraljevini Srbiji 1918, Novi Sad: Muzej Vojvodine, str. 197-202
|
|
|
Mihaldžić, S. (1992) Baranja od najstarijih vremena do danas. Beograd: Biblioteka grada Beograda
|
|
|
Mihaldžić, S. (1929) Baranja oslobođena. u: Spomenica oslobođenja Vojvodine - 1918, Novi Sad: Štamparija Jovanović i Bogdanov, 1918
|
|
|
Mitrović, A. (1983) U svetskom ratu. u: Istorija srpskog naroda - od Berlinskog kongresa do ujedinjenja 1878-1918, Beograd: Srpska književna zadruga, knj. 6, tom 2
|
|
|
Njegovan, D. (2000) Baranjsko pitanje 1914-1941. u: Dnevnik prote Stevana Mihaldžića, Novi Sad: Muzej Vojvodine, Njegovan D
|
|
|
Njegovan, D. (1993) Prisajedinjenje Srema, Banata, Bačke i Baranje Srbiji 1918. Dokumenti i prilozi. Novi Sad: Muzej Vojvodine
|
|
|
Njegovan, D. (2004) Prisajedinjenje Vojvodine Srbiji. Prilog političkoj istoriji Srba u Vojvodini do 1921. godine. Novi Sad: Muzej Vojvodine
|
|
|
Pavlović, R. (1997) O Trijanonskom ugovoru i o prvim iseljavanjima Srba iz Mađarske 1921. godine. u: episkop šumadijski Sava [ur.] Patrijarh srpski Arsenije III Čarnojević i Velika seoba Srba 1690. godine - zbornik radova o tristagodišnjici Velike Seobe, Beograd: Sveti arhijerejski sinod Srpske pravoslavne crkve, str. 197-208
|
|
2
|
Pekić, P. (1939) Povijest oslobođenja Vojvodine. Subotica: s. n
|
|
|
Pekić, P. (1930) Povijest Hrvata u Vojvodini od najstarijih vremena do 1929. Zagreb: Matica hrvatska
|
|
2
|
Popov, D. (1983) Srpska štampa u Vojvodini 1918-1941. Novi Sad: Matica srpska
|
|
|
Rukopisno odeljenje Matice srpske Novi Sad, M 7. 417
|
|
13
|
Šišić, F. (1920) Dokumenti o postanku Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, 1914-1919. Zagreb: Matica hrvatska
|
|
1
|
Štamparija Jovanović i Bogdanov (1929) Spomenica oslobođenja Vojvodine 1918. Novi Sad
|
|
|
Vinaver, V. (1971) Jugoslavija i Mađarska 1918-1933. Beograd: Institut za savremenu istoriju
|
|
|
|
|