- citations in SCIndeks: [1]
- citations in CrossRef:0
- citations in Google Scholar:[
 ]
- visits in previous 30 days:12
- full-text downloads in 30 days:0
|
|
|
2019, vol. 72, iss. 5-6, pp. 185-189
|
|
Development of the City Hospital in Novi Sad: Part I
Razvoj Gradske bolnice u Novom Sadu - prvi deo
aUniversity of Novi Sad, Faculty of Medicine bUniversity of Novi Sad, Faculty of Medicine + Clinical Center of Vojvodina, Center for Pathology and Histology, Novi Sad cUniversity of Novi Sad, Faculty of Medicine + Clinical Center of Vojvodina, Clinic for Nephrology and Clinical Immunology, Novi Sad dUniversity of Novi Sad, Faculty of Medicine + Oncology Institute of Vojvodina, Sremska Kamenica eUniversity of Novi Sad, Faculty of Medicine, Department of Pharmacy
email: dusanka.dobanovacki@mf.uns.ac.rs
Abstract
Introduction. In 1907, the City Council of Novi Sad authorized the building of a new city hospital. The complex of hospital buildings was planned as a modern pavilion-style hospital with a 300 bed capacity. Foundation. The Pavilion 1 was intended for Admitting Department, Management and Administrative Departments. The facade of this building was decorated with a monumental mosaic of two angels. The Pavilion 2 was built for Departments of Surgery and Gynecology, whereas the Pavilion 3 included departments for patients with internal diseases, patients with skin and venereal diseases and maternity ward, but occasionally some infectious and neurological patients were treated there as well. In 1912, two new buildings were built: the first was the Antitrachoma Department and the other for patients with tuberculosis. During the First World War, the City Hospital was turned into a military hospital for the wounded, and also for those suffering from abdominal and typhoid fever, as well as from Spanish fever. Period between the two world wars. Since 1921, the founder of the hospital and its name have changed, and it has become the General State Hospital. After young physicians, educated at famous European medical centers, were employed, the Novi Sad State Hospital experienced a great advancement, especially in the field of surgery. In 1922, a new building was built, where the Bacteriological Station and the Pasteur Institute were established. The problems that the City Hospital was facing transferred to the General State Hospital, and were mostly financial. Before the Second World War, the State Hospital had a 455 bed capacity. After the Hungarian armed forces occupied Novi Sad in May 1941, the hospital director and all the ward physicians were replaced by Hungarian military doctors who worked there until September 1944.
Sažetak
Uvod. Godine 1907. gradska vlast u Novom Sadu donela je odluku da se zida nova bolnica. Kompleks zgrada bio je planiran po modernom paviljonskom tipu sa kapacitetom 300 postelja. Osnivanje. U Paviljonu 1 bilo je Prijemno odeljenje, Uprava i Administracija. Zabat ove zgrade bio je dekorisan kompozicijom u mozaiku koja je predstavljala sliku dva monumentalna anđela. U Paviljonu 2 nalazilo se Odeljenje hirurgije i Odeljenje ginekologije. U Paviljonu 3 bilo je Odeljenje za unutrašnje bolesti ali su tu bile i porodilje, pacijenti sa kožnim i veneričnim bolestima, bolesnici od zaraznih ili nervnih bolesti. Godine 1912. podižu se dva nova objekta - jedan je Antitrahomno odeljenje, a drugi Antibuberkulozno. Tokom Prvog svetskog rata Gradska bolnica je korišćena kao vojna bolnica za ranjenike: tu su ležali i oboleli od trbušnog i pegavog tifusa i oboleli od španske groznice. Period između dva svetska rata. Od 1921. godine menja se osnivač bolnice i naziv - postaje Državna bolnica. Angažovanjem mladih lekara edukovanih u poznatim evropskim centrima medicine, bolnica u Novom Sadu doživljava procvat, naročito hirurgija. Godine 1922. podiže se novo zdanje u kojem će biti osnovani Bakteriološka stanica i Pasterov zavod. Problemi koje je imala Gradska bolnica u svom radu preneli su se na Državnu bolnicu i uglavnom su bili finansijske prirode. Pred Drugi svetski rat bolnica ima 455 kreveta. Posle okupacije mađarske vojske, u maju 1941. godine, direktor bolnice i svi šefovi su zamenjeni mađarskim vojnim lekarima koji su tu radili do septembra 1944. godine.
|
|
|
|
References
|
|
|
*** (1996) Dermatovenerologija. in: Popov D. [ed.] Enciklopedija Novog Sada, Novi Sad: Prometej, 6(gag-deč):323
|
|
|
*** (1906) Osnovna pravila opšte bolnice slobodne kraljevske varoši Ujvidéka. Novi Sad: Srpska knjižara Braće M. Popovića
|
|
|
*** (1995) Godišnji izveštaj o kretanju zaraznih bolesti i nekih masovnih neinfektivnih bolesti u SAP Vojvodini. Novi Sad: Medicinski fakultet-Institut za zdravstvenu zaštitu, 2000
|
|
|
*** (1986) O Jevrejskoj bolnici u Novom Sadu. in: Šosberger P. [ed.] Zbornik naučnog društva istorije kulture Vojvodine 1986. - zbornik članaka, Novi Sad, p. 148-9
|
|
|
*** (1878) Beleške o Đoki Mihajloviću, o kužnim bolestima, o Pasterovoj vakcini, o raznim predavanjima, o pojavi meningitisa, o udžbeniku za babice i o bolesničkoj zadruzi Trgovačke omladine. Javor
|
|
|
*** Ujvideki all kozkorhaz helyszinrajza. [map], Hungarian, Located in: Tehnička arhiva Skupštine grada Novog Sada (TAGS-NS)
|
|
|
*** (1909) Apacalok - uslovi rada - pismo časnih sestara. Located in: Istorijski arhiv grada Novog Sada 24784/1909
|
|
|
*** (1913) Gazdajagi epulet. Hungarian, Located in: Istorijski arhiv grada Novog Sada f1, kig 24431/1913
|
|
1 
|
Berić, B. (1995) Bolnica. in: Popov D. [ed.] Enciklopedija Novog Sada, Novi Sad: Prometej, 4(bob-var):72-5
|
|
1 
|
Berić, B., Miškov, D. (1981) Pregled istorije Bolnice u Novom Sadu 1730-1980. Med Pregled, 34(5-6):259-65
|
|
1
|
Brdar, V. (2013) O zgradama Gradske bolnice u Novom Sadu - 1909-1912. Građa za proučavanje spomenika kulture Vojvodina, 26:19-28
|
|
1
|
Breberina, M. (2009) Istorija hirurgije na teritoriji današnje Vojvodine. in: Pajić V.D; Anđelić M; Agošton F; Avramov S; Babović S; Bedov S; et al. [ed.] Hirurgija - odabrana poglavlja, Novi Sad: Simbol, Knjiga 1, p. 9-49
|
|
1
|
Cvejić, S. (1961) Glavna Pokrajinska bolnica Vojvodine u Novom Sadu. Med Pregl, 14(8):429-32
|
|
2
|
Čanak, G. (1997) Infektologija. in: Popov D. [ed.] Enciklopedija Novog Sada, Novi Sad: Prometej, 9(ibr-ješ): 149-51
|
|
2 
|
Čanak, G.J., Vukadinov, J., Brkić, S.V., Švarc, D., Ružić, M., Kovačević, N., Fabri, M., Jovanović, J.R., Klašnja, B., Cvjetković, D., Doder, R., Sević, S., Turkulov, V., Stefan-Mikić, S. (2007) Razvoj infektološke službe u Novom Sadu. Medicinski pregled, vol. 60, br. 11-12, str. 625-628
|
|
|
Drača, P. (2008) Razvoj ginekološko-akušerske službe u Novom Sadu. in: Drača P. [ed.] Razvoj ginekologije i akušerstva u Vojvodini do 2000. godine, Novi Sad: Medicinski fakultet, p. 111-50
|
|
|
Lalošević, D. (2016) Devedeset pet godina Pasterovog zavoda u Novom Sadu. in: Spomenica - 95 godina Pasterovog zavoda u Novom Sadu, Novi Sad: Pasterov zavod
|
|
|
Lalošević, D. (2002) Pasterov zavod. in: Popov D. [ed.] Enciklopedija Novog Sada, Novi Sad: Prometej, 19(pad-pet):143-7
|
|
|
Lalošević, D. (2007) Klub novosadskih lekara. in: Medici pro arte - 135 godina SLD, 60 godina DLV, Novi Sad: Društvo lekara Vojvodine, p. 31-5
|
|
|
Medicinski fakultet Novi Sad (1970) Spomenica - Medicinski fakultet Novi Sad - 1960-1970. Novi Sad
|
|
1
|
Mikić, Ž. (1998) Razvoj ortopedije i osnivanje Klinike za ortopedsku hirurgiju i traumatologiju u Novom Sadu. Med Pregl, 51(9-10):457-68
|
|
1 
|
Milankov, M., Gojkovic, Z. (2016) Six decades of development. Med Pregl, 69(suppl. 1): 7-9
|
|
|
Milovanović, V., ed. (1933) Medicinski godišnjak Kraljevine Jugoslavije. Beograd: Jugoreklam K.D, p. 257-8
|
|
|
Mitrović, S. (2018) Konverzacija. Dec, Klinički centar Vojvodine, Klinika za uho-grlo-nos, Novi Sad, Srb, Dobanovački, Dušanka (Univerzitet u Novom Sadu, Medicinski fakultet)
|
|
|
Mutibarić, A. (2002) Patologija. in: Popov D. [ed.] Enciklopedija Novog Sada, Novi Sad: Prometej, 19(pad-pet):157-9
|
|
|
Pantelić, D. (2016) Problemi finansiranja i prodaja Gradske bolnice u Novom Sadu kroz dokumente Istorijskog arhiva Grada Novog Sada. in: Sakač V. [ed.] 800 godina srpske medicine - treći Sokolski zbornik, Novi Sad: Naučno društvo za istoriju zdravstvene kulture u Vojvodini, p. 477-92
|
|
1
|
Popović, L. (2003) Radiologija. in: Popov D. [ed.] Enciklopedija Novog Sada, Novi Sad: Prometej, 22(pra-radno):277-80
|
|
|
Rajković, Đ. (1878) Iz prošlosti Novog Sada. Javor, Dec
|
|
4
|
Stajić, V. (1951) Građa za političku istoriju Novog Sada. Novi Sad: Matica srpska
|
|
1
|
Stajić, V. (1951) Građa za kulturnu istoriju Novog Sada. Novi Sad: Matica srpska
|
|
|
Stančić, D., Arsić, M., Babić, S., Bešlin, B., Jakšić, J., Medović, P., et al. (2014) Umetnička topografija Novog Sada. Novi Sad: Matica srpska, p. 724-5
|
|
|
Stančić, D. (2001) The Pasteur Institute complex in Novi Sad as a cultural monument. Med Pregl, 54 Suppl 1:61-3
|
|
1
|
Vučković, N. (2012) Od Prosekture do Instituta za patologiju - Novi Sad. in: Popović D.T; Ajduković N; Berber S; Budakov B; Vapa D; Veselinović I; et al. [ed.] Patološka anatomija i sudska medicina u Vojvodini - počeci, razvoj i rad, Novi Sad: Matica srpska, p. 49-52
|
|
|
|
|