2013, vol. 65, br. 4, str. 7-21
|
|
Uloga OEBS-a u sistemu bezbednosti Republike Srbije - aktuelno stanje
The role of OSCE in the security system of the Republic of Serbia: Current situation
aUniverzitet Privredna akademija u Novom Sadu, Pravni fakultet za privredu i pravosuđe, Srbija bMinistarstvo odbrane Republike Srbije, Uprava za međunarodnu vojnu saradnju
e-adresa: marko.mojasevic@mod.gov.rs
Sažetak
Bezbednost je nesporno značajan društveni fenomen koji se javlja kao društvena, grupna, zajednička i individualna potreba ljudi da pruže otpor raznovrsnim izvorima, oblicima i sadržajima njihovog ugrožavanja. U naučnim i stručnim radovima koji razmatraju pitanje bezbednosne zaštite koriste se različiti kriterijumi za klasifikovanje bezbednosti. Prvenstveno su to kriterijumi izvedeni iz empirijske situacije (prostor, sadržaj, ciljevi, akteri, itd.). Nakon promena od 5. oktobra 2000. godine u Srbiji nastupa period u kojem počinje reforma sistema bezbednosti na dijametralno suprotnim osnovama. Reforme su pratile promenjenu ulogu Srbije u odnosu na aktuelno bezbednosno stanje na nacionalnom, regionalnom i međunarodnom nivou. Tome je pogodovala demokratizacija države koju, po pravilu, prati depolitizacija vojnih i civilnih bezbednosnih struktura. Posebni napori, u okviru vojno-političke dimenzije bezbednosti u Srbiji, usmereni su na proučavanje delatnosti OEBS-a. Osnovni sadržaji i oblici delatnosti OEBS-a su antikonfliktni i prevashodno usmereni na područje saradnje među državama. U tom smislu, te delatnosti usmerene su na ostvarivanje bezbednosti kroz preventivno sprečavanje njenog ugrožavanja u Evropi. Primarne aktivnosti OEBS-a ogledaju se u sklapanju ugovora i sporazuma, ali i operativnom delovanju na polju njihove primene. Jednom rečju, stvaranje pravnih okvira praćeno je njihovom daljom instrumentalizacijom kroz konkretne forme saradnje u izgradnji zajedničkog sistema bezbednosti na evropskom kontinentu. Zadatak ovog rada nije da ponudi potpunu klasifikaciju bezbednosti, već da ukaže na moguće kriterijume klasifikacije, podobne i naučno osnovane, za primenu u klasifikovanju bezbednosti na koju se odnosi saradnja Republike Srbije i OEBS-a. U tom delu biće korišćeni raspoloživi materijali i dostupni evropski i međunarodni pravni instrumenti kojima se oblast bezbednosti detaljnije reguliše. Takođe, autori zadržavaju pravo na ocenu postignutih rezultata u saradnji, na relaciji Srbija i OEBS, uključujući aktuelne bezbednosne izazove koje proizvodi terorizam i ostali vidovi narušavanja bezbednosti sa kojima se poslednjih decenija susreću sve države. Pri tome, posebna pažnja biće posvećena značaju uspostavljanja kvalitetne saradnje u okviru evropskog koncepta bezbednosti koji se razvija u EU.
Abstract
Security is undoubtedly a significant social phenomenon that occurs as a social, communal, common and individual need of people to resist a variety of sources, forms and contents jeopardizing them. Scientific and technical papers addressing the issue of security protection use different criteria for classifying the security. These are primarily criteria derived from empirical situation (space, contents, goals, actors, etc...). After the changes of 5 October 2000, in Serbia a period has commenced in which the reform of the security system began on diametrically opposite grounds. The reforms have followed the changed role of Serbia in relation to the current security situation at the national, regional and international levels. This has been facilitated by democratization of the state which, as a rule, is followed by the depolitization of the military and civilian security structures. Special efforts, within the politico-military dimension of the security in Serbia, are focused on studying the activity of the OSCE. The main contents and forms of activities of the OSCE are anti-conflict and are primarily focused on the area of the co-operation between countries. In this sense, these activities are focused on achieving security through prevention of its being threatened in Europe. Primary activities of the OSCE are reflected in the conclusion of treaties and agreements, as well as operational activities in the field of their implementation. In brief, the creation of a legal framework has been followed by their further instrumentalization through concrete forms of co-operation in building a collective security system on the European continent. The aim of this paper is not to provide a complete classification of security, but to point out to possible classification criteria, suitable and scientifically founded, to be used in classifying the security which the co-operation of the Republic of Serbia and the OSCE is related to. In that part, the available materials and available European and international legal instruments governing the security area in detail will be used. Also, the authors reserve the right to the assessment of the results achieved in the cooperation between Serbia and the OSCE, including the current security challenges produced by terrorism and other forms of security violations which all countries have been faced with in recent decades. In addition, special attention will be paid to the importance of establishing the quality co-operation within the European security concept that is being developed in the EU.
|