- citati u SCIndeksu: 0
- citati u CrossRef-u:0
- citati u Google Scholaru:[
 ]
- posete u poslednjih 30 dana:68
- preuzimanja u poslednjih 30 dana:58
|
|
|
2015, vol. 87, br. 2, str. 92-102
|
|
O zakonitoj državini kao uslovu za sticanje prava svojine putem održaja
On legal possession as a precondition for acquiring ownership through positive prescription
Univerzitet u Nišu, Pravni fakultet
Ključne reči: održaj; zakonita državina; zakonita-svojinska državina; zakonita-prava-manljiva državina; nedostaci pravnih poslova
Sažetak
Istorija prava nas uči da su stvari objekti čovekove faktičke ili pravne vlasti. Imati faktičku vlast na stvari znači biti držalac. Faktička vlast je činjenica u pravu. Faktičku vlast na stvarima subjekti u pravu po pravilu crpu iz prava svojine na tim stvarima. Međutim, društveno-istorijske prilike nisu uvek bile naklonjene svima. Kroz istoriju jedni su bila vlasnici, zemljoposednici, nosioci titula i bogatstava, dok su drugi bili samo držaoci. Oni nisu imali pravo svojine, ali su držali stvari, koristili ih i o njima se starali kao o svojim stvarima. Težnja za usklađivanjem faktičke sa pravnom situacijom uvek je postojala. Pravni institut održaja, poznat još u starom rimskom pravu, jeste instrument uz čiju pomoć se ova težnja realizuje. Dovoljno je da se steknu uslovi koje zakonodavac postavlja da bismo jednu faktičku situaciju pretočili u pravnu. Jedan od uslova je zakonita faktička vlast. Predmet analize u ovom radu prvenstveno je zakonita državina i njen uticaj na sticanje svojine održajem. Ideja vodilja je da se kroz teoriju i kroz nekoliko primera iz prakse, objasni šta je zakonita državina, odnos zakonite i zakonite-svojinske državine, odnos zakonite i prave-manljive državine, koji su pravni poslovi podobni za sticanje svojine održajem, te od kakvog su uticaja nedostaci pravnih poslova na sticanje svojine održajem.
Abstract
The history of law has taught us that items are subject to human actual or legal power. Having actual power over the item means to be a holder. Actual power is a fact in the law. Actual power over the item is usually derived from the ownership on the item. However the social and historical circumstances were not always favorable to everybody. Through the history some were owners, land owners, holders of titles and wealth, while the others were only holders. They did not have the ownership, but had possession, used the items and took care of them like they were their own. The intent to harmonize actual and legal status always existed. The legal concept of positive prescription, acknowledged in the ancient Roman law, is an instrument by which this intention is enforced. It is enough to meet the criteria set by the legislator to transform the actual status into the legal one. One of the criteria is legal actual power. The subject matter of the analysis is primarily legal possession and its impact on acquiring ownership through positive prescription. The main idea is to explain, through the theory and several examples in practice, what is legal prescription, the relationship between legal and legal-ownership possession, the relationship between legal and real-deficient possession, to elaborate which legal transactions are suitable for acquiring ownership through positive prescription, and to explain the impact of deficiencies in legal transactions on acquiring ownership through positive prescription.
|
|
|
|
Reference
|
|
|
Gavella, N.T., Josipović, I., Gliha, I., Belaj, V., Stipković, Z. (1998) Stvarno pravo. Zagreb: Informator
|
|
6
|
Kovačević, K.R., Lazić, M. (2009) Stvarno pravo. Niš: Punta
|
|
1
|
Kovačević-Kuštrimović, R. (1995) Državina prema Srpskom građanskom zakoniku i Opštem imovinskom zakoniku za Crnu Goru. u: Zbornik radova Pravnog fakulteta u Nišu sa naučnog skupa '150 godina Srpskog građanskog zakonika'
|
|
1
|
Krsmanović, T. (2001) Stvarno pravo i promet nepokretnosti. Beograd
|
|
3
|
Lazić, M. (1995) Pravna dejstva državine prema Srpskom građanskom zakoniku. u: Zbornik radova sa naučnog skupa 'Stopedeset godina od donošenja Srpskog građanskog zakonika', Niš
|
|
|
Mesarović, K. (1963) Pravni uslovi potrebni za sticanje svojine održajem. Glasnik Advokatske komore Vojvodine, Novi Sad, br. 7
|
|
1
|
Planojević, N. (2008) Sticanje svojine od nevlasnika. Kragujevac: Pravni fakultet
|
|
2
|
Popov, D., Cvetić, R. (1995) Državina prema Građanskom zakoniku za Kneževinu Srbiju. u: Sto pedeset godina od donošenja Srpskog građanskog zakonika, 1844-1994, Beograd: Srpska akademija nauka i umetnosti / SANU
|
|
|
Popov, D. (2007) Sticanje prava svojine održajem. Zbornik radova Pravnog fakulteta, Novi Sad, vol. 41, br. 3, str. 197-212
|
|
5
|
Rajačić, Č. (1956) Stvarno pravo. Zagreb
|
|
16
|
Stanković, O., Orlić, M. (1989) Stvarno pravo. Beograd: Savremena administracija
|
|
58
|
Stanković, O.D., Orlić, M.V. (1981) Stvarno pravo. Beograd: Naučna knjiga
|
|
6
|
Stojanović, D. (1991) Stvarno pravo. Beograd: Pravni fakultet
|
|
14
|
Vizner, B. (1980) Komentar Zakona o osnovnim vlasničko-pravnim odnosima / ZOVO. Zagreb, Str. 61
|
|
|
Vodinelić, V. (1979) Održaj (razmatranja povodom Nacrta Zakona o pravu svojine i drugim stvarnim pravima na nepokretnostima). Anali Pravnog Fakulteta u Beogradu, br. 3-4
|
|
|
Žuvela, M. (1990) Stjecanje prava vlasništva-posebno o građenju na tuđem zemljištu i dosjelosti. Naša zakonitost, br. 9-10
|
|
|
|
|