- citati u SCIndeksu: [1]
- citati u CrossRef-u:[1]
- citati u Google Scholaru:[
 ]
- posete u poslednjih 30 dana:14
- preuzimanja u poslednjih 30 dana:6
|
|
|
2021, br. 172, str. 17-32
|
|
To ni u snu nismo mogli da sanjamo
We could not have anticipated that: Not even in our dreams
Univerzitet u Beogradu, Filozofski fakultet, Odeljenje za psihologiju, Srbija
Ključne reči: ratne neuroze; tortura; partizanska bolest; drhtavci; PTSP
Keywords: war neuroses; torture; partisan's disease; tremors; PTSD
Sažetak
Rad donosi prikaz psihičkih poremećaja kod Srba, izazvanih ratnim dejstvima od balkanskih ratova do ratova s kraja prošlog veka. Navedeni su kako stresno-traumatski događaji (ratna dejstva, logorske torture, izbeglištvo) tako i promene u oblicima psihičkog poremećaja (drhtavci u Prvom svetskom ratu, jurišanti u partizanskom ratu i posttraumatski stresni poremećaj u ratovima devedesetih godina). Ukazano je na ogroman nedostatak podataka za posebne kategorije stanovništva: za Prvi svetski rat (civilne žrtve, Srbi u BiH) i za Drugi svetski rat (pripadnici JVuO, logoraši u nemačkim i drugim logorima, civili u ratu i posle rata). Podaci pokazuju da su najteže psihičke posledice, pored ratnih strahota, izazivale torture u logorima i zatvorima.
Abstract
This paper presents mental disorders of the Serbs caused by war actions from Balkan Wars to the wars at the end of the last century. Both the stress/traumatic events (war actions, camps, refugees) and changes in the forms of mental disorders (war tremors in the First World War, partisan hysteria in the partisan war and the post-traumatic stress disorder in the wars of the 1990s) are listed. A huge lack of data for special categories of population is evident for the First World War (civil victims, Serbs in Bosnia and Herzegovina) and for the Second World War (members of the King's Yugoslav Army in the Homeland, detainees in German and other camps, civilians in the war and after the war). The data show that the most severe psychological consequences, in addition to the horrors of war, were caused by torture in the camps and prisons of war.
|
|
|
|
Reference
|
|
|
Bjekić, J., Vukčević-Marković, M., Todorović, N., Vračević, M. (2019) Mentalno zdravlje izbeglica i migranata. Beograd: Crveni krst Srbije
|
|
|
Brkić, S. (2007) Ime i broj. Beograd: Muzej žrtava genocida
|
|
1
|
Čabarkapa, M. (2008) Psihološki faktori stresa u ratu na prostorima bivše Jugoslavije. u: Špirić Ž. [ur.] Ratna psihotrauma srpskih veterana, Beograd: Čigoja štampa, str. 23-54
|
|
1
|
Ćorović, V. (1920) Crna knjiga - patnje Srba Bosne i Hercegovine za vreme svetskog rata - 1914-1918. Beograd: I. Đ. Đurđević
|
|
1
|
Greif, G. (2018) Jasenovac: Auschwitz of the Balkans: Ustasha empire of cruelty. Beograd: Knjiga komerc
|
|
|
Jovanović, A. (1997) Ratne psihotraume i porodica. Beograd: Zadužbina Andrejević
|
|
|
Jović, V. (2008) Posttraumatski poremećaj u socijalnom i političkom kontekstu devedesetih. u: Špirić Ž. [ur.] Ratna psihotrauma srpskih veterana, Beograd: Čigoja štampa, str. 369-388
|
|
|
Jović, V., Opačić, G. (2004) Vrste mučenja. u: Špirić Ž., Knežević G., Jović, V., Opačić G. [ur.] Tortura u ratu, posledice i rehabilitacija - jugoslovensko iskustvo, Beograd: Centar za rehabilitaciju žrtava torture International Aid Network, str. 146-162
|
|
5
|
Klajn, H. (1955) Ratna neuroza Jugoslovena. Beograd: Sanitetska uprava JNA
|
|
  
|
Opalić, P.D. (2003) Istraživanje psihopatoloških posledica izbeglištva. Medicinski pregled, vol. 56, br. 9-10, str. 465-475
|
|
|
Rajs, R.A. (2019) O zločinima Austro-Ugaro-Bugaro-Nemaca u Srbiji 1914-1918. Beograd: Zavod za udžbenike
|
|
|
Rapaić, M. (2002) Crna hronika o srpskim komunistima. Beograd: VEDES
|
|
|
Samardžić, P. (2008) Ratni stresori i ličnost. u: Špirić Ž. [ur.] Ratna psihotrauma srpskih veterana, Beograd: Čigoja štampa, str. 115-136
|
|
|
Samardžić, R. (2008) Ratno zarobljeništvo i tortura. u: Špirić Ž. [ur.] Ratna psihotrauma srpskih veterana, Beograd: Čigoja štampa, str. 221-236
|
|
1
|
Starčević, M. (2007) Austrougarski zločini u Srbiji 1914-1918. Geopolitika, Beograd
|
|
|
Špirić, Ž. (2008) Ratni traumatski stres. u: Špirić Ž. [ur.] Ratna psihotrauma srpskih veterana, Beograd: Čigoja štampa, str. 139-160
|
|
|
Špirić, Ž. (2008) Posttraumatski stresni poremećaj - evaluacija dijagnoze i sadašnji teorijski koncepti. u: Špirić Ž. [ur.] Ratna psihotrauma srpskih veterana, Beograd: Čigoja štampa, str. 161-179
|
|
|
Špirić, Ž., Knežević, G. (2004) Socio-demografski profil klijenata Centra za rehabilitaciju žrtava torture. u: Špirić Ž., Knežević G., Jović V., Opačić G. [ur.] Tortura u ratu, posledice i rehabilitacija - jugoslovensko iskustvo, Beograd: Centar za rehabilitaciju žrtava torture International Aid Network, str. 115-145
|
|
|
Vujić, V.F. (1929) O psihozama kod Srba - prilog uporednoj psihijatriji naroda. Beograd: Štamparija IV. Čolovića i Ž. Madžarevića, (preštampano iz Srpskog arhiva za celokupno lekarstvo, sv. 9 i 10)
|
|
|
Zotović, M. (2005) PTSP i depresivnost posle NATO bombardovanja - činioci individualnih razlika u reagovanju na stres. Psihologija, vol. 38, br. 1, str. 93-109
|
|
|
|
|