- citati u SCIndeksu: 0
- citati u CrossRef-u:0
- citati u Google Scholaru:[
 ]
- posete u poslednjih 30 dana:76
- preuzimanja u poslednjih 30 dana:0
|
|
|
2014, vol. 63, br. 2, str. 311-326
|
|
Uzrasne promene u verbalnim sposobnostima učenika
Age changes in verbal capabilities of students
Univerzitet u Prištini sa privremenim sedištem u Kosovskoj Mitrovici, Filozofski fakultet, Srbija
e-adresa: blagojenesic@yahoo.com
Sažetak
Rad je deo šireg istraživanja razvoja intelektualnih sposobnosti učenika osmogodišnje škole. Ispitivani su učenici od devete do petnaeste godine u cilju traženja odgovora na pitanja: 1) da li se u verbalnim sposobnostima dešavaju značajne razvojne promene i 2) da li razvojne promene zavise od vrste mentalnih operacija koje registruju testovi. Merenje je vršeno upotrebom devet testova verbalnih sposobnosti. Za analizu su kao polazni podaci korišćena individualna napredovanja. Testiranjem značajnosti promena i razlika između promena utvrđeno je: 1) statistički značajno napredovanje učenika u svim testovima verbalnih sposobnosti, i to na sva tri uzrasna perioda i u pojedinim razredima. 2) intenzitet promena u testovima na pojedinim uzrastima zavisi, pre svega, od psiholoških operacija koje su u osnovi testova. Naime, analize pokazuju: a) učenici šestog razreda su znatno brže napredovali od ostalih u testovima verbalnog osmišljavanja, b) postoji tendencija boljeg napredovanja učenika trećeg i četvrtog razreda u testovima logičkog pamćenja i verbalnih klasifikacija. v) najbolje su napredovali učenici petog, sedmog i osmog razreda u zaključivanju po analogiji i g) napredovanja na testu verbalnog razumevanja skoro da su identična u svim razredima. Prema tome, tempo prirodnih promena zavisi, pre svega, od vrste psiholoških operacija koje registruju primenjeni testovi. U praktičnom smislu rezultati sugerišu da, u nastavi, učenicima starijih razreda treba davati više sadržaja koji će razvijati zaključivanje po analogiji, potom verbalno osmišljavanje, a za učenike mlađih razreda izgleda da su jako pogodni sadržaji koji zahtevaju verbalno razumevanje i klasifikovanje.
Abstract
This is a part of a wider research of the development of intellectual capabilities of elementary-school students. The students aged nine - fifteen years were tested in order to find answers to the following questions: 1) whether verbal capabilities change significantly during development and 2) whether developmental changes depend upon the types of mental operations registered by the tests. The measurement was performed by the use of nine tests of verbal capabilities. Individual progresses were used as the starting points for the analysis. By testing the significance of changes and the differences between the changes it was established that: 1) the students made statistically significant progress in all tests of verbal capabilities in all three age periods and classes they attended. 2) The intensity of changes in the tests of the respective ages depends primarily upon psychological operations which are based in the tests. Namely, the analyses showed that: a) the sixth-grade students made progress more quickly in the area of verbal formulating, b) the third- and fourth-grade students showed a tendency to higher achievement in the tests of logical memory and verbal classifications; c) the fifth-, sixth-, and seventh-grade students made the best progress in drawing conclusions by analogy, and d) progress on the test of verbal understanding was almost identical in all groups. Thus, the tempo of natural changes depends primarily upon the type of psychological operations registered in the applied tests. In a practical sense the results suggest that senior students should be given the contents which will develop drawing conclusions by analogy, and verbal formulating, and for junior students the contents which require verbal understanding and classifying seem to be very adequate.
|
|
|
|
Reference
|
|
1   
|
Bayley, N. (1955) On the growth of intelligence. American Psychologist, 10(12): 805-818
|
|
5
|
Bloom, B.S. (1964) Stability and change in human characteristics. New York, itd: Wiley
|
|
1
|
Bruner, D. (1969) Kultura i kognitivni razvoj. Psihologija, vol. 11, br. 2, str. 247-265
|
|
8
|
Bruner, D. (1972) Tok kognitivnog razvoja. Psihologija, vol. 5, br. 1-2, str. 100-112
|
|
2
|
Bukvić, A. (1974) Modeli teorije zavisno-nezavisnog polja u verbalnim sposobnostima. Beograd: Filozofski fakultet, doktorska disertacija
|
|
6
|
Bukvić, A. (1980) Merenje intelektualnih sposobnosti. Psihološka istraživanja, 2, str. 182-222
|
|
7
|
Carroll, J.B. (1993) Human cognitive abilities: A survey of factor-analytic studies. Cambridge, itd: Cambridge University Press
|
|
8
|
Clarizio, H.R., Craig, R.C., Mehrens, W.A., ur. (1977) Contemporary issues in educational psychology. Boston, MA, itd: Allyn and Bacon
|
|
|
Ferguson, G.A. (1956) On transfer and the abilities of man. Canadian Journal of Psychology, 10(3): 121-131
|
|
4
|
Galjperin, P.Ja. (1972) O istraživanju intelektualnog razvoja deteta. Psihologija, vol. 5, br. 1-2, str. 113-123
|
|
11
|
Gardner, H. (1993) Multiple intelligences: The theory in practice. New York: Basic Books
|
|
5
|
Gilford, J.P. (1986) Osnove psihološke i pedagoške statistike. Beograd: Savremena administracija
|
|
2
|
Kvaščev, R. (1967) Razvijanje kritičkog mišljenja kod učenika. Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva
|
|
7
|
Kvaščev, R. (1974) Razvijanje kreativnog ponašanja ličnosti. Sarajevo: IP Svjetlost - OOUR Zavod za udžbenike
|
|
10
|
Kvaščev, R. (1981) Mogućnosti i granice razvoja inteligencije. Beograd: Nolit
|
|
|
Lawson, M.J., Kirby, J.R. (1981) Training in information processing algorithms. British Journal of Educational Psychology, 51(3): 321-335
|
|
1
|
Nešić, B. (2010) Ciljevi nastave u svetlu novijih teorija o transferu i reforma osnovnog obrazovanja. Pedagogija, vol. 65, br. 1, str. 77-90
|
|
|
Nešić, B.V. (2012) Razvoj verbalnih sposobnosti učenika osmogodišnje škole. Zbornik radova Filozofskog fakulteta u Prištini, br. 42-2, str. 307-326
|
|
4
|
Nešić, B.V. (1989) Faktorska i logičko-psihološka analiza jedne grupe testova prostorno-perceptivnih i verbalnih sposobnosti učenika III, V i VII razreda. Zbornik radova Filozofskog fakulteta u Nišu, br. 10, str. 63-79
|
|
2
|
Nešić, B.V. (1998) Nivo razvijenosti prostornih, perceptivnih i verbalnih sposobnosti učenika iz gradske i seoske populacije. Pedagogija, vol. 31, br. 2, str. 55-64
|
|
4
|
Nešić, B.V. (1993) Vaspitljivost verbalnih sposobnosti kod učenika od trećeg do osmog razreda. Psihologija, vol. 26, br. 3-4, str. 337-352
|
|
2
|
Nešić, B.V. (1998) Uzrast i transferne promene u inteligenciji učenika. Facta universitatis - series: Philosophy and Sociology, vol. 1, br. 5, str. 497-505
|
|
1
|
Nešić, B.V. (2003) Prediction of success in the school by using the primary mental abilities tests. Godišnjak za psihologiju, br. 2, str. 35-44
|
|
1
|
Nešić, B.V. (2006) Razvojne i transferne promene u primarnim mentalnim sposobnostima. Niš: Filozofski fakultet
|
|
1
|
Pijaže, Ž. (1975) Učenje i razvoj. Predškolsko dete, br. 3, str. 227-237
|
|
19
|
Pijaže, Ž. (1963) Psihologija inteligencije. Beograd: Nolit
|
|
38
|
Pijaže, Ž., Inhelder, B. (1978) Intelektualni razvoj deteta. Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva
|
|
1
|
Rosandić, R., Bukvić, A. (1970) Uticaj socijalno-kulturne sredine na uspeh u rešavanju testova Bine-Simonove skale. Psihologija, vol. 3, br. 2, str. 217-223
|
|
1
|
Stevanović, B.P. (1934) Razviće dečje inteligencije i beogradska revizija Bine-Simonove skale. Beograd: Srpska kraljevska akademija / SKA, posebna izdanja CII
|
|
2
|
Stevanović, B. (1970) Socio-kulturna sredina i umna obdarenost kao faktori u određivanju doba umne zrelosti. Psihologija, Vol. 3, Br. 3, 33-47
|
|
7
|
Thurstone, L.L. (1938) Primary mental abilities. u: Psychometric Monographs, Chicago, itd: University of Chicago Press
|
|
2
|
Vernon, P.E. (1969) Intelligence and cultural environment. London, itd: Methuen
|
|
6
|
Vigotski, L.S. (1971) Učenje i razvoj u predškolskom uzrastu. Predškolsko dete, br. 4, str. 58-67
|
|
5
|
Vučić, L.R. (1972) Razvijanje shvatanja socijalnih odnosa kod učenika. Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva
|
|
|
|
|