- citati u SCIndeksu: [4]
- citati u CrossRef-u:0
- citati u Google Scholaru:[
 ]
- posete u poslednjih 30 dana:1
- preuzimanja u poslednjih 30 dana:0
|
|
|
1995, vol. 29, br. 2, str. 189-204
|
|
Neki aspekti privatizacije u Srbiji
Some aspects of the privatization in Serbia
Institut za kriminološka i sociološka istraživanja, Beograd, Srbija
Sažetak
U prvom delu članka polazi se od osnovne pretpostavke da je jedan od osnovnih preduslova za efikasnu ekonomiju jasno definisan i individualizovan svojinski odnos sa precizno određenim titularom preferiranju tržišne, odnosno dirigovane ekonomije od strane građana Srbije. Potom se analiziraju efekti privatizacije u Srbiji u periodu od avgusta 1990. do avgusta 1994. godine. Tom privatizacijom obuhvaćeno je više od dve trećine (69,9%) 'društvenih' preduzeća, odnosno 18% je prodato, a u 51,9% je izvršena dokapitalizacija. Na drugoj strani, 12,7% preduzeća sa 44% ukupnog društvenog kapitala podržavljeno je ili pretvoreno u javna preduzeća. U drugom delu članka analiziraju se rezultati empirijskog istraživanja u kojem građani Srbije ocenjuju rezultate dosadašnje privatizacije. Napokon, u trećem delu članka analiziraju se uzroci delimičnog odustajanja vlasti u Srbiji od započete transformacije 'društvenih' preduzeća. Za odugovlačenje privatizacije ima više uzroka, a među njima su najbitniji sledeći: prvo, postojeća socijalistička vlast, verna svojim programskim načelima, koleba se da uđe u značajniju privatizaciju iz ideoloških razloga; drugo, vladajuća društvena grupa preko 'društvenih' preduzeća znatno lakše kontroliše privredu, a preko nje i celokupno društvo i treće, odugovlačenjem legalne, stvaraju se idealni uslovi za nelegalnu privatizaciju, pod kojom ovde, pre svega, podrazumevamo umanjivanje vrednosti 'društvenog' kapitala, raznim nelegalnim sredstvima, od strane aktera te iste vlasti i njegovo pretakanje u privatne ruke.
Abstract
The first part of the article starts with the assumption that one of the most fundamental conditions for an efficient economy are clearly defined and individualized property relations, with a clearly defined owner, enjoying an efficient legal protection. This part of the paper also contains an analysis of several surveys about the preferences of Serbian citizens for the directed economy over the market economy. An additional analysis of the privatization in Serbia, from August 1990 to August 1994, has revealed that more than two thirds (69%) of 'social' enterprises have been privatized: 18 % were sold, while 51,9% were infused with additional capital. The remaining 12,7% of enterprises, containing 44% of public capital, were transformed into public or state-owned enterprises. The second part of the paper brings forth the results of a public- opinion survey on the results of privatization. The third part of the paper analyzes the reasons of the government's partial abandon of the privatization of 'social' enterprises. The delay of privatization was primarily caused by the following reasons: a) the actual socialist government, motivated by its program, delayed a substantial privatization because of ideological reasons; b) through the control of 'social' enterprises the ruling party actually controls the whole of the economy and the whole of society; c) a delay of the legal privatization creates a possibility of illegal privatization, through a various set of procedures, such as the devaluation of the 'social capital' and its illegal private privatization. The individuals profiting from such a method are members of the ruling party and the actual authorities.
|
|
|
|
Reference
|
|
28  
|
Bolčić, S.I. (1994) Tegobe prelaza u preduzetničko društvo - sociologija 'tranzicije' u Srbiji početkom devedesetih. Beograd: Filozofski fakultet - Institut za sociološka istraživanja / ISIFF
|
|
3
|
Džuverović, B., Mihailović, S.M., Vuković, S.V. (1994) Izborna upotreba medija / The use of the media in the election. Beograd: Institut društvenih nauka / IDN
|
|
23
|
Gams, A. (1987) Svojina. Beograd: Institut društvenih nauka - Centar za filozofiju i društvenu teoriju
|
|
4
|
Institut društvenih nauka (1992) Anketa JJM-126 - izvorni materijal. Beograd, (rukovodilac projekta Lj. Baćević)
|
|
30
|
Lazić, M.B. (1987) U susret zatvorenom društvu - klasna reprodukcija u socijalizmu. Zagreb: Naprijed
|
|
28
|
Lazić, M.B. (1994) Sistem i slom - raspad socijalizma i struktura jugoslovenskog društva. Beograd: Institut za filozofiju i društvenu teoriju
|
|
1
|
Lazić, M.B. (1994) Preobražaj ekonomske elite. u: Lazić Mladen [ur.] Razaranje društva: jugoslovensko društvo u krizi 90-ih, Beograd: Filip Višnjić, str. 119-149
|
|
|
Lazić, M.B., ur. (1993) Promene u strukturi društva. korišćen izvorni materijal
|
|
14
|
Mijatović, B. (1993) Privatizacija. Beograd: Ekonomski institut
|
|
|
Milovanović, M.R. (1993) Teorijski izvori i metodi privatizacije. Sociologija, vol. 35, br. 1, str. 5-22
|
|
2
|
Minić, J.M. (1993) Komparativna analiza ekonomskih programa političkih stranaka u SR Jugoslaviji. Sociologija, vol. 35, br. 1, str. 69-86
|
|
3
|
Mrkšić, D.M. (1990) Preferiranje društvenih sistema. Sociološki pregled, vol. 24, br. 1-4, str. 3-17
|
|
7
|
Mrkšić, D.M. (1994) Dualizacija ekonomije i stratifikaciona struktura. u: Lazić Mladen [ur.] Razaranje društva: jugoslovensko društvo u krizi 90-ih, Beograd: Filip Višnjić, str. 21-80
|
|
|
Nellis, J. (1990) Privation in reforming socialist economies. u: Conference on Privatization in Estern Europe 7/8, Ljubljana
|
|
|
Nikolić, R. (1994) Preduzeća su opet društvena. Politika, 11.12
|
|
1
|
Otvoreni univerzitet (1994) Istraživanje Puls Jugoslavije '94. Subotica, izvorni materijal
|
|
5
|
Vuković, S.V. (1985) Radništvo i birokratija. Beograd, itd: Mladost
|
|
1
|
Vuković, S.V. (1989) Kanali društvene promocije. Sociološki pregled, vol. 23, br. 3-4, str. 85-94
|
|
14
|
Vuković, S.V. (1994) Pokretljivost i struktura društva. Beograd: Institut za kriminološka i sociološka istraživanja / IKSI
|
|
|
Vuković, S.V. (1994) Javno mnjenje i privatizacija. Sociološki pregled, vol. 28, br. 1, str. 37-44
|
|
1
|
World Bank, Country Economic Department (1992) Privatization: The Lessons of Experience. Washington, DC
|
|
3
|
Zec, M.R. (1994) Iskustva i institucionalna adaptacija procesa privatizacije u Srbiji. u: Bolčić Silvano, Milošević Božo i Stanković Fuada [ur.] Preduzetništvo i sociologija, Novi Sad: Sociološko društvo Srbije - Ogranak za Novi Sad
|
|
4
|
Zec, M.R., ur. (1994) Baza podataka Republičke agencije za procenu vrednosti društvenog kapitala. Beograd
|
|
|
|
|