- citati u SCIndeksu: 0
- citati u CrossRef-u:0
- citati u Google Scholaru:[
 ]
- posete u poslednjih 30 dana:12
- preuzimanja u poslednjih 30 dana:6
|
|
|
2021, br. 31, str. 113-123
|
|
Rešavanje problema eksploatacije transformatora sa korozivnim sumporom desulfurizacijom ulja primenom jake neorganske baze i organskog rastvarača
Solving the problem of exploitation of transformers with corrosive sulfur by oil desulfurization using a strong inorganic base and organic solvent
Sažetak
Jedan od značajnih rizika havarije energetskih transformatorima je prisustvo korozivnih sumpornih jedinjenja u mineralnom izolacionom ulju od kojih je dibenzil-disulfid (DBDS) najpoznatije i najrasprostranjenije korozivno jedinjenje sumpora. Havarije transformatora usled prisutnih korozivnih jedinjenja sumpora u ulju i to najčešće dibenzil disulfide jedinjenja koje ima izražen afinitet za stvaranje elektro-provodnih bakar (I) sulfida (Cu2S) bile su manifestovane u najvećem broju slučajeva kao međuzavojni proboj čvrste izolacije, električna pražnjenja i proboj kroz ulje. Nastali bakar (I) sulfid je jedinjenje koje se ne rastvara u ulju, provodi električnu energiju i može da se taloži na papirnoj izolaciji transformatora pri čemu nastaju elektroprovodne staze između navojaka namotaja i dolazi do proboja čvrste izolacije namotaja, odnosno havarije transformatora. Za rešavanje problema korozivnosti ulja razvijeno je nekoliko tehnoloških postupaka obrade korozivnog ulja. Primenom tehnologije desulfurizacije koju je razvio Elektrotehnički institut "Nikola Tesla" omogućeno je efikasno uklanjanje DBDS-a i produkata starenja iz mineralnog izolacionog ulja.
Abstract
Most power transformer failures are associated with the presence of corrosive sulfur compounds in mineral insulating oil, of which dibenzyl disulfide (DBDS) is the best known and most widespread corrosive sulfur compound. The oil of failed transformers usually contained DBDS, a compound with a pronounced affinity for the formation of copper (I) sulfide (Cu2S). Copper (I) sulfide is a compound that does not dissolve in oil, conducts electricity, and can be deposited on the paper insulation or copper conductor of the transformer. Created conductive paths between the windings can initiate turn-to-turn breakdown and failure of the transformer. Several technological procedures have been developed as a solution to oil corrosivity. The application of desulfurization technology developed by the Electrical Engineering Institute "Nikola Tesla" enables the efficient removal of DBDS and aging products from mineral insulation oils.
|
|
|
|
Reference
|
|
|
*** (2015) Sprečavanje posledica udesnih situacija u transformatorskim postrojenjima javno preduzeće EPS i regeneracija za ponovno korišćenje mineralnih transformatorskih ulja primenom domaćeg sorbenta i tehnologije. Elektrotehnički institut 'Nikola Tesla, Studija za Elektroprivredu Srbije
|
|
|
*** (2015) CIGRE TB 625: Copper sulphide long-term mitigation and risk assesment. July. https://e-cigre.org/publication/625-copper-sulphide-longterm-mitigation-and-risk-assessment
|
|
|
*** (2009) CIGRE TB 378: Copper sulphide in Transformer Insulation. April. https://e-cigre.org/publication/378-copper-sulphide-in-transformer-insulation
|
|
|
Kolarski, D. (2021) Desulfurizacija mineralnih izolacionih ulja primenom kalijumhidroksida i polietilenglikola. Univerzitet u Beogradu-Tehnološko-metalurški fakultet, završni ispit Septembar
|
|
|
Lewand, L. (2002) The role of corrosive sulfur in transformers and transformer oil. u: The Annual International Conference of Doble Clients (Sixty-Ninth), Boston, MA, Insulating Materials Session, Proceedings of
|
|
|
Lewand, L., Red, S. (2008) Destruction of dibenzyl disulfide in transformer oil. u: Annual International Doble Client Conference (75th), Doble Engineering Company
|
|
|
Lukić, J., Janković, J., Radomirović, J., Mihajlović, D., Ivančević, V., Milosavljević, S. (2017) Silver Corrosion Mitigation: Solutions for Extension of Transformer Life. u: Tech Con SE Asia, 10.-11. Apr, Kuala Lumpur, Malasya
|
|
|
Lukić, J., Nikolić, D., Mandić, V., Milosavljević, S., Orlović, A. (2012) Phenomenon of copper sulphide deposition in the paper: Influential factors, precursors and metal passivators. u: Tech-Con Asia Pacific, Sidnej, Australija, April
|
|
|
Pejović, V. (2005) Hemija u elektroenergetici - transformatorska ulja. Beograd: Elektrotehnički institut 'Nikola Tesla, monografija, maj
|
|
|
|
|