Metrika

  • citati u SCIndeksu: 0
  • citati u CrossRef-u:0
  • citati u Google Scholaru:[]
  • posete u poslednjih 30 dana:5
  • preuzimanja u poslednjih 30 dana:0

Sadržaj

članak: 1 od 1  
2010, vol. 16, br. 1-2, str. 21-29
Značaj merenja zamora u hroničnim bolestima
aAbC R.O., Beograd
bKlinički centar Srbije, Klinika za pulmologiju, Beograd, Srbija
cDom zdravlja, Vračar, Beograd
dDom zdravlja 'Rakovica', Beograd
eDom zdravlja Stari grad, Služba medicine rada, Beograd

e-adresabgvozden@verat.net
Ključne reči: zamor; sarkoidoza; spirometrija
Sažetak
Uvod. Zamor predstavlja jednu od najčešćih zdravstvenih žalbi koja u velikoj meri utiče na različite aspekte zdravstvenog stanja i kvaliteta života osoba koje ga imaju. Pošto se zamor ne može procenjivati korišćenjem objektivnih mera, preporučuje se primena validiranih upitnika za utvrđivanje stepena zamora. Cilj rada.Ukazati na značaj procenjivanja simptoma zamora u hroničnim bolestima, sa posebnim osvrtom na njegovo prisustvo u sarkoidozi. Metod. U studiji kontrola i slučajeva primenili smo standardizovani upitnik Skalu zamora, za koji možemo izračunati skor njegove fizičke komponente, skor mentalne komponente i ukupni skor zamora, zajedno sa spirometrijskim ispitivanjem plućne funkcije kod bolesnika sa sarkoidozom i kontrolne grupe zdravih osoba koje su dolazile na sistematske preglede u tri beogradska doma zdravlja. Rezultati. Stepen zamora kod bolesnika sa sarkoidozom bio je značajno više izražen u odnosu na kontrolnu grupu zdravih osoba (za ukupni skor t=2,763; p=0,006). Zapažen je veći zamor kod osoba ženskog pola kako kod pacijenata sa sarkoidozom (za ukupni skor t=-2,569; p=0,011), tako i kod zdravih osoba (za ukupni skor t=-2,123; p=0,035). Povezanost između skorova Skale zamora i spirometrijskih parametara: forsirani vitalni kapacitet (FVC) i forsirani ekspirijumski volumen u prvoj sekundi (FEV1), bila je statistički značajna, za razliku od parametra FEV1/FVC, gde značajna korelacija nije postojala. Zaključak. Zamor je kompleksan i multidimenzionalan fenomen, koji se javlja u velikom broju hroničnih oboljenja ili stanja. On predstavlja subjektivni ishod oboljenja koji treba meriti, pošto se ne može jednostavno procenjivati na osnovu drugih subjektivnih ili objektivnih pokazatelja oboljenja.
Reference
*** (2004) A North American nursing diagnosis association. u: Nursing Diagnoses: Definitions & Classification 2003-2004, Philadelphia, PA: NANDA
Aaronson, L.S., Teel, C.S., Cassmeyer, V., Neuberger, G.B., Pallikkathayil, L., Pierce, J., Press, A.N., Williams, P.D., Wingate, A. (1999) Defining and measuring fatigue. Journal of nursing scholarship, 31(1): 45-50
Chalder, T., Berelowitz, G., Pawlikowska, T., Watts, L., Wessely, S., Wright, D., Wallace, E.P. (1993) Development of a fatigue scale. Journal of psychosomatic research, 37(2): 147-53
Chang, B., Steimel, J., Moller, D.R., Baughman, R.P., Judson, M.A., Yeager, H., Teirstein, A.S., Rossman, M.D., Rand, C.S. (2001) Depression in sarcoidosis. American journal of respiratory and critical care medicine, 163(2): 329-34
Cox, C.E., Donohue, J.F., Brown, C.D., Kataria, Y.P., Judson, M.A. (2004) Health-related quality of life of persons with sarcoidosis. Chest, 125(3): 997-1004
Cox, C.E., Donohue, J.F., Brown, C.D., Kataria, Y.P., Judson, M.A. (2003) The Sarcoidosis Health Questionnaire: A new measure of health-related quality of life. Am J Respir Crit Care Med, 168(3): 323-9
Cucak, S., Jelic, J., Gvozdenovic, B. (2009) The fatigue severity and health-related quality of life in elderly COPD outpatients. Eur Respir J, 34(Suppl 53):597s-8s
de Kleijn, W.P.E., de Vries, J., Lower, E.E., Elfferich, M.D.P., Baughman, R.P., Drent, M. (2009) Fatigue in sarcoidosis: A systematic review. Current opinion in pulmonary medicine, 15(5): 499-506
de Vries, J., van Heck, G.L., Drent, M. (1999) Gender differences in sarcoidosis: Symptoms, quality of life, and medical consumption. Women Health, 30(2): 99-114
de Vries, J., Wirnsberger, R.M. (2005) Fatigue, quality of life and health status in sarcoidosis. Eur Respir, Mon 32, str. 92-104
de Vries, J., Rothkrantz-Kos, S., Dieijen-Visser, M.P., Drent, M. (2004) The relationship between fatigue and clinical parameters in pulmonary sarcoidosis. Sarcoidosis, vasculitis, and diffuse lung diseases, 21(2): 127-36
de Vries, J., Michielsen, H., van Heck, G.L., Drent, M. (2004) Measuring fatigue in sarcoidosis: The Fatigue Assessment Scale (FAS). British journal of health psychology, 9(Pt 3): 279-91
de Vries, J., Drent, M. (2004) Relationship between perceived stress and sarcoidosis in a Dutch patient population. Sarcoidosis, vasculitis, and diffuse lung diseases, 21(1): 57-63
Dittner, A.J., Wessely, S.C., Brown, R.G. (2004) The assessment of fatigue: a practical guide for clinicians and researchers. Journal of psychosomatic research, 56(2): 157-70
Drent, M., Verbraecken, J., Grinten, C., Wouters, E. (2000) Fatigue associated with obstructive sleep apnea in a patient with sarcoidosis. Respiration; international review of thoracic diseases, 67(3): 337-40
Drent, M., Wirnsberger, R.M., Breteler, M.H., Kock, L.M., de Vries, J., Wouters, E.F. (1998) Quality of life and depressive symptoms in patients suffering from sarcoidosis. Sarcoidosis Vasc Diffuse Lung Dis, 15(1): 59-66
Drent, M., Wirnsberger, R.M., Vries, J., Dieijen-Visser, M.P., Wouters, E.F., Schols, A.M. (1999) Association of fatigue with an acute phase response in sarcoidosis. European respiratory journal, 13(4): 718-22
Food and Drug Administration (2006) Draft Guidance for Industry. Patient-reported outcome measures: Use in medical product development to support labeling claims. Rockville
Gvozdenovic, B.S., Mihailovic-Vucinic, V., Videnovic, J., Zugic, V., Ilic-Dudvarski, A., Filipovic, S. (2009) Quality of life and health status in sarcoidosis patients. u: Hoffmann E.C. [ur.] Health-related quality of life, New York: Nova Science Publishers, Inc
Gvozdenovic, B.S., Mihailovic-Vucinic, V.V., Ilic-Dudvarski, A., Zugic, V.V., Judson, M.A. (2008) Differences in symptom severity and health status impairment between patients with pulmonary and pulmonary plus extrapulmonary sarcoidosis. Respiratory Medicine, vol. 102, br. 11, str. 1636-1642
Hjollund, N.H., Andersen, J.H., Bech, P. (2007) Assessment of fatigue in chronic disease: a bibliographic study of fatigue measurement scales. Health and quality of life outcomes, 5: 12
Hoitsma, E., Marziniak, M., Faber, C.G., Reulen, J.P.H., Sommer, C., de Baets, M., Drent, M. (2002) Small fibre neuropathy in sarcoidosis. Lancet, 359(9323): 2085-6
Hoitsma, E., Faber, C.G., Drent, M., Sharma, O.P. (2004) Neurosarcoidosis: a clinical dilemma. Lancet neurology, 3(7): 397-407
Hoitsma, E., de Vries, J., Santen-Hoeufft, M., Faber, C.G., Drent, M. (2003) Impact of pain in a Dutch sarcoidosis patient population. Sarcoidosis, vasculitis, and diffuse lung diseases, 20(1): 33-9
Hunninghake, G.W., Costabel, U., Ando, M., Baughman, R., Cordier, J.F., du Bois, R., Eklund, A., Kitaichi, M., Lynch, J., Rizzato, G., Rose, C., Selroos, O., Semenzato, G., Sharma, O.P. (1999) ATS/ERS/WASOG statement on sarcoidosis. American Thoracic Society/European Respiratory Society/World Association of Sarcoidosis and other Granulomatous Disorders. Sarcoidosis Vasc Diffuse Lung Dis, 16(2): 149-73
James, D.G. (1993) Complications of sarcoidosis. Sarcoidosis, 10:1-3
Lewis, G., Wessely, S. (1992) The epidemiology of fatigue: more questions than answers. J Epidemiol Community Health, 46(2): 92-7
Lewis, S.F., Haller, R.G. (1991) Physiologic measurement of exercise and fatigue with special reference to chronic fatigue syndrome. Rev Infectious Dis, 13:S98-108
Loddenkemper, R., Kloppenborg, A., Schoenfeld, N., Grosser, H., Costabel, U. (1998) Clinical findings in 715 patients with newly detected pulmonary sarcoidosis: results of a cooperative study in former West Germany and Switzerland WATL Study Group. Wissenschaftliche Arbeitsgemeinschaft fur die Therapie von Lungenkrankheitan. Sarcoidosis Vasc Diffuse Lung Dis, 15:178-82
Michielsen, H.J., de Vries, J., van Heck, G.L. (2003) Psychometric qualities of a brief self-rated fatigue measure: the Fatigue Assessment Scale. J Psychosom Res, 54:345-52
Sharma, O.P. (1999) Fatigue and sarcoidosis. European Respiratory Journal, 13(4): 713
Turner, G.A., Lower, E.E., Corser, B.C., Gunther, K.L., Baughman, R.P. (1997) Sleep apnea in sarcoidosis. Sarcoidosis, vasculitis, and diffuse lung diseases, 14(1): 61-4
Verbraecken, J., Hoitsma, E., Grinten, C.P.M., Cobben, N.A.M., Wouters, E.F.M., Drent, M. (2004) Sleep disturbances associated with periodic leg movements in chronic sarcoidosis. Sarcoidosis, vasculitis, and diffuse lung diseases, 21(2): 137-46
Wilson, C.B., Jones, P.W., Leary, O.C.J., Hansell, D.M., Cole, P.J., Wilson, R. (1997) Effect of sputum bacteriology on the quality of life of patients with bronchiectasis. European respiratory journal, 10(8): 1754-60
Wirnsberger, R.M., Vries, J., Wouters, E.F., Drent, M. (1998) Clinical presentation of sarcoidosis in The Netherlands an epidemiological study. Netherlands journal of medicine, 53(2): 53-60
Wirnsberger, R.M., Vries, J., Breteler, M.H., Heck, G.L., Wouters, E.F., Drent, M. (1998) Evaluation of quality of life in sarcoidosis patients. Respiratory medicine, 92(5): 750-6
World Health Organization (1995) The World Health Organization Quality of Life Assessment (WHOQOL): Position paper from the World Health Organization. Social Science and Medicine, vol. 41, str. 1403-1409
Yang, C., Wu, C. (2005) The situational fatigue scale: A different approach to measuring fatigue. Quality of life research, 14(5): 1357-62
 

O članku

jezik rada: srpski
vrsta rada: originalan članak
objavljen u SCIndeksu: 15.06.2010.

Povezani članci

Nema povezanih članaka