- citations in SCIndeks: 0
- citations in CrossRef:0
- citations in Google Scholar:[
 ]
- visits in previous 30 days:13
- full-text downloads in 30 days:8
|
|
|
2020, vol. 10, iss. 20, pp. 57-79
|
|
Commercial instrumentalisation of media and autonomy of professional communicators in the media system of the Republic of Srpska
Komercijalna instrumentalizacija medija i autonomija profesionalnih komunikatora u medijskom sistemu Republike Srpske
Keywords: commercial instrumentalisation of the media; professional communicators; advertisers; professional standards in journalism; editorial autonomy of the media
Ključne reči: komercijalna instrumentalizacija medija; profesionalni komunikatori; oglašivači; profesionalni novinarski standardi; uređivačka autonomija medija
Abstract
Commercial instrumentalisation of the media presents one of inevitable dimensions with regard to studying contemporary media systems. Researching into the level of commercial instrumentalisation of the media within a certain media system implies researching into the nature of relationship, that is, interaction of the media, professional communicators, and certain external information agents, such as advertisers and owners of capital. Instrumentalisation of the media for commercial purposes determines, to a great extent, the professional stance of communicators and their autonomy while performing the task of satisfying public interests in relation to the exclusively material orientation of media production, which is reflected on the quality of media contents and media pluralism. The paper examines the intensity and nature of interaction between the media and advertisers in the media system in the Republic of Srpska and implications of this interaction with regard to the journalist profession and media practice, from the point of view of journalists, editors, and media managers. As for the working hypothesis of the paper, the author claims that there are various forms of commercial instrumentalisation of the media in the aforementioned system that jeopardise, either directly or indirectly, the autonomy of professional communicators and meeting the necessary professional standards. For these purposes, the gathering of empirical material is realised by means of a survey poll engaging 150 journalists and 65 editors employed with 27 respective media companies in the Republic of Srpska, as well as by means of interviewing 10 media managers. The paper aims at identifying the forms and intensity of commercial instrumentalisation of the media in the media system of the Republic of Srpska which, apart from being of significance for the autonomy and professionalism of the media and communicators, are major indicators of the nature of the media system on the whole and which primarily determine the course of its transformation.
Sažetak
Komercijalna instrumentalizacija medija jedna je od neizostavnih dimenzija u izučavanju savremenih medijskih sistema. Ispitivanje nivoa komercijalne instrumentalizacije medija unutar određenog medijskog sistema podrazumijeva istraživanje prirode odnosa, tj. interakcije medija, profesionalnih komunikatora i određenih eksternih informacionih agensa, poput oglašivača i vlasnika kapitala. Instrumentalizacija medija u komercijalne svrhe u značajnoj mjeri determiniše profesionalizam komunikatora i njihovu autonomiju u zadovoljavanju interesa javnosti u odnosu na isključivo materijalnu orijentaciju medijske produkcije, što se odražava na kvalitet medijske ponude i medijskog pluralizma. U radu se ispituju intenzitet i priroda interakcije između medija i oglašivača u medijskom sistemu Republike Srpske (RS) i implikacije njihove interakcije u domenu novinarske profesije i medijske prakse, a iz perspektive novinara, urednika i menadžera medija. Hipoteza rada jeste da su u medijskom sistemu RS zastupljeni različiti oblici komercijalne instrumentalizacije medija koji na posredan ili neposredan način ugrožavaju autonomiju profesionalnih komunikatora i poštovanje profesionalnih standarda u njihovom radu. Prikupljanje emipirijske građe o komercijalnoj instrumentalizaciji medija u medijskom sistemu RS biće realizovano postupkom anketiranja 150 novinara i 65 urednika zaposlenih u 27 medija i postupkom intervjuisanja deset menadžera medijskih organizacija na prostoru RS. Cilj rada jeste da se identifikuju oblici i intenzitet komercijalne instrumentalizacije medija u medijskom sistemu RS koji, pored značaja za autonomiju i profesionalizam u radu medija i komunikatora, predstavljaju značajne indikatore prirode i karaktera medijskog sistema u cijelosti i primarno determinišu paravac njegove transformacije.
|
|
|
|
References
|
|
2 
|
Barvajz, P., Gordon, D. (2005) Ekonomija i mediji. in: Brigs A., Kobli P. [ed.] Uvod u studije medija, Beograd: Clio, 302-334
|
|
|
Bogdanić, A. (2015) Uvod u analizu odgovornog novinarstva. in: Bogdanić A. [ed.] Medijska slika - istraživanja o odgovornom novinarstvu, Fakultet političkih nauka Univerziteta u Banjoj Luci
|
|
4
|
Burdije, P. (2000) Narcisovo ogledalo. Beograd: Clio
|
|
|
Čejmbers, D. (2007) Kritički pristupi medijima: promene konteksta istraživačkog novinarstva. in: Berg H.D. [ed.] Istraživačko novinarstvo, Beograd: Clio, 124-148
|
|
5
|
de Berg, H. (2007) Istraživačko novinarstvo. Beograd: Clio
|
|
1
|
Dej, L.A. (2008) Etika u medijima - primeri i kontroverze. Beograd: Medija centar, (Beograd: Čigoja štampa)
|
|
3
|
Džajls, D. (2011) Psihologija medija. Beograd: Clio
|
|
|
Grubačić, A. (2003) Noam Chomsky i kritika kapitalističke demokracije. in: Pintarić K., Posavec R. [ed.] Mediji, propaganda i sistem, Zagreb: Društvo za promicanje književnosti na novim medijima i Što čitaš, Drugo dopunjeno izdanje, 15. 09. 2020. https://elektronickeknjige.com/biblioteke/online/mediji-propaganda-i-sistem
|
|
|
Hallin, D.C., Mancini, P. (2010) Preface. in: Dobek Ostrowska B., Głowacki M., Jakubowicz K., Sükösd M. [ed.] Comparative Media Systems: European and Global Perspectives, Budapest - New York: Central European University Press (CEU Press)
|
|
2
|
Hallin, D.C., Mancini, P. (2004) Comparing media systems: Three models of media and politics. Cambridge: Cambridge University Press
|
|
1
|
Herman, E.S., Mekčesni, R.V. (2004) Globalni mediji. Beograd: Clio
|
|
9
|
Jevtović, Z., Petrović, R., Aracki, Z. (2014) Žanrovi u savremenom novinarstvu. Beograd: Jasen
|
|
10
|
Korni, D. (1999) Etika informisanja. Beograd: Clio
|
|
|
Kuprešanin, V.A. (2015) Centralizacija i komercijalizacija medijskih resursa kao ograničavajući faktori u ostvarivanju slobode medija. in: Milisavljević V. [ed.] Nauka i globalizacija, Pale: Filozofski fakultet Univerziteta u Istočnom Sarajevu, 431-447
|
|
|
Kuprešanin, V.A. (2018) Informacione determinante medijskog sistema Republike Srpske u globalnoj medijasferi. Pale: Filozofski fakultet Univerziteta u Istočnom Sarajevu, doktorska disertacija
|
|
17
|
Lorimer, R. (1998) Masovne komunikacije. Beograd: Clio
|
|
|
McManus, J.H. (2009) The commercialization of news. in: Wahl-Jorgensen K., Hanitzsch Th. [ed.] The Handbook of Journalism Studies, New York: Routledge, 218-233
|
|
|
Mihelj, S., Downey, J. (2012) Introduction: Comparing media systems in Central and Eastern Europe: Politics, economy, culture. in: Downey J., Mihelj S. [ed.] Central and Eastern European Media in Comparative Perspective: Politics, Economyand Culture, Farnham, UK: Ashagte, 1-14
|
|
|
Miletić, M. (2014) Struktura i dinamika medijskog sistema Srbije - hrestomatija. Beograd: Jasen
|
|
1
|
Milivojević, S., Milenković, D., Raković, M. (2012) Medijski sistem Srbije - UNESCO indikatori medijskog razvoja. Centar za medije i medijska istraživanja, Fakultet političkih nauka, Univerzitet u Beogradu
|
|
|
Peruško, Z. (2012) Medijski sustav i medijska politika u Hrvatskoj 2010-2011. prema UNESCO-ovim indikatorima medijskog razvoja. Monitoring medija, 1, Zagreb: Centar za istraživanje medija i komunikacije, Fakultet političkih znanosti, Sveučilište u Zagrebu. Posjećeno 10. 09. 2017. URL:https://www.academia.edu/22797530/ Medijski_sustav_i_medijska_
|
|
|
Petković, B., Hrvatin, S.B., Hodžić, S. (2014) Značaj medijskog integriteta - vraćanje medija i novinarstva u službu javnosti - regionalni pregled i istraživački izvještaj o medijskom integritetu u Bosni i Hercegovini. Sarajevo: Fondacija za razvoj medija i civilnog društva 'Mediacentar
|
|
3
|
Radojković, M., Stojković, B. (2009) Informaciono-komunikacioni sistemi. Beograd: Clio, drugo izdanje
|
|
2   
|
Stanojević, D. (2011) Javni diskurs i savremeno novinarstvo. Časopis za teoriju i sociologiju kulture i kulturnu politiku: Savremeni žurnalizam, trendovi, dileme i izazovi, br. 132, str. 157-167
|
|
1
|
Tapavički-Duronjić, T. (2011) Komuniciranje u medijasferi. Beograd: Bard-fin
|
|
|
Tjurou, D. (2012) Mediji danas - uvod u masovne komunikacije I. Beograd: Clio
|
|
|
|
|