- citati u SCIndeksu: 0
- citati u CrossRef-u:0
- citati u Google Scholaru:[
 ]
- posete u poslednjih 30 dana:8
- preuzimanja u poslednjih 30 dana:7
|
|
|
2016, vol. 8, br. 1, str. 59-74
|
|
Denivelacija horizontalnog plana kuće u balkanskoj vernakularnoj arhitekturi
Split level horizontal house plan in the Balkan vernacular architecture
Agency for Urbanism and Development, Belgrade
Sažetak
Analizom tradicionalne stambene arhitekture sa šireg prostora Balkana, možemo uočiti rasprostranjenu primenu denivelacije horizontalnog plana. Kroz rad se analiziraju i prikazuju primeri prisutni u Grčkoj, Makedoniji, Bugarskoj, Srbiji, Crnoj Gori, Bosni i Hercegovini, i Hrvatskoj. Na osnovu prostorne, funkcionalne i konstruktivne analize osnova kuća se, a u zavisnosti od uzroka primene različitih visinskih nivoa poda i oblika njegove primene, definišu različite grupe zgrada. Kod prve grupe, razlika u nivoima poda kuće je nastala iz potrebe prilagođavanja konfiguraciji terena, ili zbog primene određene vrste međuspratne konstrukcije; ili zbog formiranja erkera ili konzolnog izbacivanja međuspratne konstrukcije na fasadi. Kod druge grupe uzroci su funkcionalne prirode i imaju svoje uporište u klimatskoj, socijalnoj i verskoj sferi. Kod njih su razlike u nivoima poda ostvarene primenom sekundarnih konstruktivnih elemenata i određenih enterijerskih detalja. Na osnovu sprovedene analize možemo zaključiti da je primena različitih visinskih nivoa horizontalnog plana u tradicionalnoj vernakularnoj arhitekturi veoma značajna i inspirativna za savremeni proces projektovanja stambenih zgrada. Ona pokazuje kako se na jednostavan način, samo kroz promenu nivoa poda i bez ograđivanja, može postići dinamičnost i složenost, kao i efekti slikovitosti i raznovrsnosti, kod veoma svedenog unutrašnjeg prostora.
Abstract
Analysing traditional residential architecture in the Balkan region, we notice a widespread use of a split level horizontal house plan. The paper studies and presents examples found in Greece, Macedonia, Bulgaria, Serbia, Montenegro, Bosnia and Herzegovina and Croatia. Based on spatial, functional and structural analysis of the house plans, depending on the reasons for the horizontal floor level split and the types of its implementation, there are different groups of buildings. One group features a structural floor level split in order to match the line of the terrain; because of the implemented floor structure; or because of a bay window or a projection construction on the façade. In the other group of buildings the reasons are of a functional nature rooted in climate, social or religious sphere. Here the floor level difference is achieved by applying secondary construction elements and certain interior details. Having conducted the analysis, we can conclude that the implementation of various horizontal floor plan level in traditional, vernacular architecture is quite significant and inspirational for the modern design process in residential houses. It shows how dynamism and complexity can be achieved in a simple way, without any partitions, giving a picturesque effect of a basic interior space.
|
|
|
|
Reference
|
|
|
*** (1965) Kratka istoriâ na B'lgarskata arhitektura. Sofiâ: B'lgarska akademiâ na naukite
|
|
|
Blagojević-Roter, M. (2006) Stambena arhitektura Beograda u XIX i početkom XX veka. Beograd: Arhitektonski fakultet Univerziteta u Beogradu
|
|
19
|
Cvijić, J. (1922) Balkansko poluostrvo i južnoslovenske zemlje. Beograd, III
|
|
|
Demetres, P. (1988) Ellenice Paradosiace Architectonice. Melissa: Thessalia-Epeiros, tomos ectos
|
|
3
|
Deroko, A. (1968) Narodno neimarstvo. Spomenik - Srpska akademija nauka i umetnosti-Odeljenje istorijskih nauka, I i II, CXVIII, nova serija, 20
|
|
|
Fajfer, B.B. (2005) Frenk Lojd Rajt 1867-1959. Beograd: Taschen-IPS
|
|
|
Freudenreich, A. (1962) Narod gradi na ogoljenom krasu. Beograd: Savezni zavod za zaštitu spomenika kulture
|
|
|
Grabrijan, D. (1976) Makedonska hiša - ali prehod iz stare orijentalske v sodobno evropsko hišo. Ljubljana: Partizanska knjiga
|
|
|
Kadić, M. (1967) Starinska seoska kuća u Bosni i Hercegovini. Sarajevo: Veselin Masleša
|
|
7
|
Kojić, B.Đ. (1949) Stara gradska i seoska arhitektura u Srbiji. Beograd: Prosveta
|
|
|
Krunić, J. (1994) Kuće i varoši u oblasti Stare Raške. Beograd: Zavet
|
|
2
|
Nenadović, S.M. (2002) Ilustrovani rečnik izraza u narodnoj arhitekturi. Beograd: Prosveta
|
|
|
Nikoloska, M. (2003) Gradskite kuќi od xix vek vo Makedonija - prostorna organizacija. Skopje: Republički zavod za zaštita na spomenicite na kulturata
|
|
|
Norberg, S.C. (1990) Stanovanje, stanište, urbani prostor, kuća. Beograd: Građevinska knjiga
|
|
|
Obradović, T. (1995) Prelazni prostori u tradicionalnom graditeljstvu. Beograd: Univerzitet u Beogradu-Arhitektonski fakultet, specijalistički rad
|
|
|
Obradović, T. (2000) Tipološka analiza prelaznih prostora. Beograd: Univerzitet u Beogradu-Arhitektonski fakultet, magistarski rad
|
|
|
Pavlović, D.St., Angelova, R., Micopulos, N., Stojka, Ž., Haluk, S. (1987) Narodno graditeljstvo na Balkanu. Beograd: RZZSKS
|
|
|
Petrović, Đ. (1973) Neimarska pravila i aršin. Beograd: Edicija časopisa 'Univerzitet danas', doktorske univerzitetske disertacije, 13
|
|
|
Philippides, D., ed. (1990) Ellenice Paradosiace Architectonice. Melissa: Dodecanesa-Crete
|
|
|
Risselada, M., ed. (2008) Raumplan versus plan libre: Adolf Loos/Le Corbusier. Rotterdam: 010 Publishers
|
|
|
Volinjec, R., Hadžieva-Aleksievska, J. (1983) Funkcionalno oblikovna koncepcija vo arhitekturata na starata tetovska kuќa. Skopje: Univerzitet Kiril i Metodij
|
|
|
Zerbst, R. (1985) Antoni Gaudi. Taschen
|
|
|
|
|