2015, vol. 43, br. 6, str. 573-584
|
|
Plamenjača krompira (Phytophthora infestans) - poreklo, migracije i epifitocije, u svetu i kod nas
Potato late blight (Phytophthora infestans): Origin, migrations and epidemics, in the world and in Serbia
Sažetak
Plamenjača krompira prouzrokovana pseudogljivom Phytophthora infestans jedna je od najdestruktivnijih bolesti biljaka u ljudskoj istoriji. Tokom 1840-ih plamenjača je prouzrokovala epifitocije u SAD i Evropi kada je izazvala tzv. glad za krompirom u Irskoj. Pojavile su se dve teorije o poreklu početnog inokuluma. Mnogi noviji podaci ukazuju da P. infestans potiče sa centralnomeksičke visoravni. Prve migracije P. infestans iz Meksika, centra porekla, verovatno su se odvijale u najmanje tri faze tokom 1840-ih. Istorijski i genetički podaci ukazuju da je prvi korak u početnim migracijama bio iz Meksika u SAD. Drugi korak se dešava početkom 1844. godine unošenjem pojedinačnog klona patogena iz SAD u Evropu. Druga migracija je prvi put utvrđena 1984. godine, otkrićem A2 polnog tipa u izolatima iz kolekcija prikupljenih tokom 1981. godine. Treća globalna migracija P. infestans dešava se krajem 1970-ih iz severozapadnog Meksika u SAD, a otkrivena je početkom 1990-ih. Epifitotična pojava plamenjače krompira 1999. godine u Srbiji otvorila je brojna pitanja i inicirala detaljnije proučavanje strukture populacije ovog patogena u nas. Epifitocije plamenjače krompira u nas se dešavaju i na početku XXI veka, često u većem intenzitetu.
Abstract
Late blight of potato caused by fungus-like organism Phytophthora infestans is one of the most devastating plant diseases in human history. During the 1840s, the fungus caused epidemics in the United States and Europe causing the Irish potato famine. Two different theories on the origin of the first inoculum have emerged. More recent data indicate that P. infestans is native to the central highland of Mexico. The first migration of P. infestans out of Mexico, the center of origin, occurred probably at least in three stages during the 1840s. Historical and genetic data indicate that the first step in the initial migration was from Mexico to the United States. The second stage occurred at the beginning of 1844, with the introduction of a single clone from the United States to Europe. The second migration was first observed in 1984, with the discovery of the A2 mating type in isolates from culture collections dating back to 1981. The third global migration of P. infestans occurred in the late 1970s from northwestern Mexico to the United States, although its character was established at the beginning of the 1990s. The epidemic occurrence of potato late blight in 1999 in Serbia has opened a number of questions and initiated a detailed study of the population structure of the pathogen. The epidemic potato late blight occurs in Serbia still today, at the beginning of the XXI century, often with great intensity.
|