|
Prilog proučavanju zločina Isije Feratagića
An addition to the study of crime of Isija Feratagić
Projekat: Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja Republike Srbije (institucija: Institut za srpsku kulturu, Leposavić) (MPNTR - 451-03-68/2020-14/200020)
Sažetak
Slabljenje Osmanskog carstva krajem XIX i početkom XX veka negativno se odrazilo na položaj srpskog stanovništva Kosovskog vilajeta. Lošoj situaciji doprinosili su i postupci Arbanasa koji su bili u tesnoj sprezi sa turskim vlastima. Sva sela, sve varoši i varošice u Staroj Srbiji, naseljene Turcima i Arbanasima, kao i mešovite sredine, imale su brojne nasilnike koji su se isticali po svojim zlodelima. Jedan od takvih, pored ostalih, koji su uticali na zbivanja u Mitrovici i okolini, bio je Isija Feratagić. Konzul iz Prištine Sima Avramović je navodio da se Feratagiću stavlja na teret nekoliko ubistava među kojima i Bećir age Ćorovića, Malić bega Prizrenca, zaptijskog juzbaše, dva otpuštena vojnika iz Sjenice, Gligorija Kostića i Đorđa Sterđevića. Pored ubistava, on je svakodnevno pretio Srbima, progonio ih, ucenjivao, globio, presretao na putevima i zarobljavao. Njegova zlodela su ih neretko dovodila u situaciju da, pod pritiskom, napuste svoja ognjišta i pronađu utočište u Kraljevini Srbiji. Turske vlasti su često bile nezainteresovane da spreče arbanaške izgrede, a vojne intervencije su uglavnom prerastale u sukob vojske i Arbanasa. U nemogućnosti da dalje podnose teror Srbi iz Mitrovice su više puta slali žalbe mutesarifu, valiji i Porti. Zbog sličnih problema isto je reagovao i srpski narod širom Stare Srbije, koji je uz podršku Vlade iz Beograda i predstavnika Rusije nebrojano puta upućivao žalbe turskim vlastima i sultanu u Carigradu, kao i predstavnicima velikih sila. Pod njihovim uticajem Porta je bila primorana da prihvati sprovođenje reformi. Isija Feratagić koji se u svom delovanju rukovodio ličnim interesima i najnižim porivima potisnut je u drugi plan, a vodeću ulogu u ovom kraju preuzeo je Isa Boljetinac.
Abstract
This paper discusses the crimes against the Serbs of Mitrovica and the surrounding area, committed by the Albanian criminals, among whom Isija Feratagić stood out. His atrocities significantly affected the position of the Serbian population and often led them to leave their households and emigrate to the Kingdom of Serbia. Turkish authorities were often uninterested in preventing the Albanians incidents, and military interventions mostly escalated into a conflict between the army and the Albanians. Such a situation had a negative impact on the lives of Serbs, not only in Mitrovica and its surroundings, but also in the entire province of Kosovo. The Serbian people in Old Serbia, with the support of the Government from Belgrade and the representatives of Russia, sent complaints to the Turkish authorities and the Sultan in Constantinople countless times, as well as to the representatives of the great powers. Under their influence, the Porte was forced to accept the implementation of reforms. Isija Feratagić, who in his actions was guided by personal interests and the lowest impulses, was pushed into the background and is no longer found in the reports of the consuls.
|