2010, vol. 64, br. 5, str. 465-472
|
|
Unapređenje procesa donošenja odluka s ciljem povećanja efikasnosti velike petrohemijske kompanije
Increasing a large petrochemical company efficiency by improvement of decision making process
aNaftna industrija Srbije bUniverzitet u Novom Sadu, Fakultet tehničkih nauka, Srbija
e-adresa: snezanakirin@yahoo.com
Ključne reči: proces donošenja odluka velika petrohemijska kompanija; povećanje efikasnosti kompanije
Sažetak
U ovom radu su prikazani rezultati istraživanja sprovedenog u velikoj petrohemijskoj kompaniji u državi koja je u tranziciji sa ciljem da se 'osvetli' proces donošenja odluka iz aspekta personalnih karakteristika zaposlenih, a da bi se na osnovu tih rezultata unapredio proces donošenja odluka i povećala efikasnost kompanije. Radi toga je sastavljen specijalni upitnik pomoću kog je ispitan uzorak od 82 zaposlena, svih nivoa odlučivanja, starosti, iskustva i obrazovanja. Obrada rezultata se zasnivala na statističkim metodama, kao što su faktorska, klaster i korelaciona analiza. Važni faktori u procesu donošenja odluka su utvrđeni primenom analize glavnih komponenata i normalizovanom Varimax procedurom. Potvrđene su osnovne hipoteze istraživanja vezane za način donošenja odluka, za odnos zaposlenih prema procesu donošenja odluka i prema odgovarajućem riziku, kao i za organizacionu klimu i za opšte demografske karakteristike zaposlenih. Rezultati istraživanja su pokazali da je proces donošenja odluka komplikovan u ovakvoj kompaniji i da postoji tendencija zaposlenih ka kolektivnom odlučivanju, kao što je to bio ranije slučaj u centralizovanom sistemu. Bitan rezultat je i da su zaposleni na menadžerskim pozicijama spremniji za nezavisno donošenje odluka nego zaposleni na nižim hijerarhijskim položajima, što je uslovljeno i organizacionom kulturom koja doprinosi načinu donošenja odluka. Na osnovu rezultata istraživanja moguće je dati preporuke na nivou menadžmenta i organizacije kompanije za podizanje nivoa spremnosti zaposlenih za nezavisno i individualno donošenje odluka, što bi dovelo do povećanja efikasnosti kompanije.
Abstract
The paper shows the results of a research conducted in a large petrochemical company, in a state under transition, with the aim to 'shed light' on the decision making process from the aspect of personal characteristics of the employees, in order to use the results to improve decision making process and increase company efficiency. The research was conducted by a survey, i.e. by filling out a questionnaire specially made for this purpose, under real conditions, during working hours. The sample of the respondents is representative for the goal of the research and consists of 82 employees, of all levels of decision making, education, age structure, and years of service. The data was processed by appropriate mathematical-statistical techniques: factor analysis, cluster analysis, correlation. For determining the important factors in decision making process, a type of factor analysis was used - the principal components analysis and the normalized Varimax rotation procedure. The basic hypotheses of research, related to the readiness of the employees for independent decision making, readiness for risk taking, determining the level of usage of intuition, organization atmosphere, general and personal characteristics of employees, have been proven. The results of the research indicate that the decision making process is a complex one in the organization and that there is a tendency of the employees towards collective decision making, as it used to be done. A significant result is that the employees at the managing positions are more ready for independent decision making than the employees at the executive positions. Based on the results of the research, it is possible to draft managerial and organizational measures for increasing the level of readiness for independent and individual decision making, as well as increase company efficiency.
|