2014, vol. 52, br. 7-9, str. 267-282
|
|
Pravni aspekti elektronske trgovine
Legal aspects of electronic commerce
Univerzitet Privredna akademija u Novom Sadu
Keywords: e-commerce; 'data message'; e-signature; UNCITRAL Model law on e-commerce; UNCITRAL Model Law on e-signature
Sažetak
Elektronska trgovina (electronic commerce), predstavlja obavljanje trgovinskih poslova korišćenjem savremene elektronske tehnologije. Elektronski mediji se mogu koristiti za zaključivanje ugovora (najčešće), ali i za njihovo izvršavanje kao i za plaćanje. Korišćenje računarskih mreža, bilo primenom sistema elektronske razmene podataka (EDI), elektronske pošte ili direktnim poslovanjem na globalnoj mreži (Internet-u), od velikog je značaja za trgovinu i njen uspešan razvoj. Korišćenje tehnički komplikovanih sistema, kakvi su EDI ili Internet, ne može efikasno funkcionisati (u praksi) bez adekvatne pravne regulative, stoga je bilo neophodno pravno urediti makar osnove ovakvog načina poslovanja. Međunarodne organizacije, pre svega UNCITRAL, ICC, CMI kao i EU bitno su doprinele pravnom uređivanju instituta e-trgovine, utičući svojim rešenjima i na nacionalnu regulativu i time pospešile njenu efikasnu upotrebu. U radu se analiziraju osnovni koncepti e-poslovanja i e-trgovine, načini realizacije posla uz korišćenje računarskih mreža i njihove osobenosti, najvažnija pravna pitanja koja se tiču zaključivanja ugovora posredstvom elektronskih medija (utvrđivanje pojmova 'poruke sa podacima', strana u transakciji, vreme slanja i prijema poruke, vreme i mesto elektronski zaključenog ugovora) kao i pitanja sigurnosti e-poslovanja (e-potpis i kvalifikovani e-potpis, pitanja certifikacije). Rad sadrži i analizu postojećih propisa i pravnih pravila koja uređuju e-trgovinu.
Abstract
Electronic commerce represents realization of commercial affairs by electronic means. Electronic media can be used both to conclude contracts and to execute them and also for payment. Use of electronic webs, in any of their existing forms (electronic data interchange - EDI, e-mails or on-line commercial activities on global web - Internet), is of big importance for commerce. Use of very sophisticated systems, like EDI or Internet, cannot function in practice without adequate legal frame, so it was necessary to regulate at least the basic questions of this way of making business. International organisations, such as UNCITRAL, ICC, CMI and EU, all made a big contribution to legal regulation of e-commerce and its institutes; they also made a strong influence to the national legal regulations as well. This article analyses the basic concepts of e-business and e-commerce, the way of realizing commercial transactions by using the electronic webs and their specialties, the most important questions concerning stipulating contracts (meaning of 'data message' and contracting parties, exact moment of sending and receiving the message, moment and place of electronically concluded contract) and the questions of safety of e-transactions (e-signature and qualified e-signature, and the questions of certification). Article also analyses existing rules and legal frames regulating e-commerce.
|