|
Kodifikacija građanskog prava
Codification of the civil law in the Republic of Macedonia
Sažetak
Predmet ovog rada su stanovišta u vezi načina kodifikacije opšteg dela i stvarnopravnog dela Građanskog zakonika Republike Makedonije, koji je u fazi izrade. Autori ovog rada smatraju da u Republici Makedoniji i dalje treba zadržiti tradiciju pandektnog sistema na terenu uređivanja građanskopravnih odnosa. U tom kontekstu, autori smatraju da, osim Opšteg dela zakonika, njegovi sastavni delovi treba da budu: Stvarno- pravni deo, Obligacije i Nasleđivanje. U pogledu Opšteg dela Građanskog zakonika, autori ovog rada iznose svoje stanovište da veći broj opštih odredaba izpostojećeg Zakona o obligacionim odnosima treba preuzeti u Opšti deo Građanskog zakonika. Reč je o izdvajanju najopštih karakteristika sledećih instituta: sposobnosti, zastupanje, opšti pojam pravnog posla, klasifikacije, opšta razmatranja o uslovu i roku, mane volje, forma ugovora, obezbeđenje, zastarelost, prekluzija, tumačenje i njihovo 'preseljenje' u Opšti deo Građanskog zakonika. Pri tome autori se zalažu za pravu meru u kom obimu ove institute treba obraditi u Opštem delu, a u kom obimu u delu koji se odnosi na obligacione odnose. U pogledu izradnje Kodeksa sve radne grupe, kao i autori ovog rada, smatraju da Opšti deo treba izraditi nakon izrade posebnih delova Kodeksa. U pogledu izrade Stvarnopravnog dela Građanskog kodeksa, u ovom radu autori se zalažu da druga knjiga naslovljena 'Stvarnopravni odnosi' treba da sadrži sledeće glave: stvari, državina, pravo svojine, službenosti, zalog, realne garancije, građenje na tuđem zemljištu i stvarna prava stranih lica. Autori ovog rada prikazuju da u Republici Makedoniji od 2001. godine (od donošenja Zakona o svojini i drugim stvarnim pravima) do danas je donet ogroman broj specijalnih zakona koji uređuju stvarnopravne odnose (u vezi stvari od opšteg interesa, založnog prava, dugotrajnog zakupa građevinskog zemljišta i drugi). Kodifikacija, prema autorima, treba ostvarivati na način da opšte odredbe sadržane u ovim specijalnim zakonima treba 'preseliti' u drugu knjigu zakonika (stvarnopravni deo), a deo njih treba i dalje da ostane u specijalnim zakonima (s obzirom da tranzicioni period koji još traje). Autori (kao tvorci novog Zakona o svojini i drugim stvarnim pravima), isto tako smatraju da treba dopuniti listu osnovnih načela koja se odnose na stvarnopravne odnose. U ovom pogledu autori podižu princip savesnosti, princip superficies solo cedit i princip upisivanja stvarnih prava na nivo osnovnih načela Stvarnopravnog dela zakonika. Autori ukazuju da u vreme donošenja Zakona o svojini i drugim stvarnim pravima nije bilo detaljno uređeno pravo zaloge, pravo građenja i etažna svojina pa je zato i u ovom pogledu potrebno uneti detaljne odredbe. Proizlazi da će Zakon o svojini i drugim stvarnim pravima, tj. Stvarnopravni deo Građanskog zakonika sadržati duplo veći broj odredaba u poređenju sa brojem odredaba u postojećem Zakonu o svojini i drugim stvarnim pravima. Na kraju, autori ukazuju na činjenicu da se u Republici Makedoniji istovremeno radi na izradi knjige iz oblasti Obligacija i Naleđivanja koje su intergralni deo Građanskog zakonika.
Abstract
This paper analyses the process of codification in Europe in 19th century and its influence on the codification of civil law in post-socialistic countries. In light of the analysis of the codification process in post-socialistic countries, the paper puts the accent on the ongoing process of codification of the civil law in Republic of Macedonia. The idea for codification of Macedonian civil law was introduced for the first time in a project prepared by the Ministry of justice in 2009. However, the first official activities in regard of the codification started in 2011 when a Commission for drafting the Civil Code of Republic of Macedonia was instated by decision of the Government of the Republic of Macedonia. During 2012 the Commission held a meeting where the main point of discussion was the systematization and content of the Civil Code. It was concluded that the pandect system should be accepted regarding the draft of the code. After the meetings separate working groups started with the preparation (the draft) of three parts of the code - property, obligations and succession. At the moment the process of drafting the property law is still ongoing.
|