- citati u SCIndeksu: 0
- citati u CrossRef-u:0
- citati u Google Scholaru:[
 ]
- posete u poslednjih 30 dana:4
- preuzimanja u poslednjih 30 dana:3
|
|
|
2021, vol. 93, br. 3, str. 616-664
|
|
Analiza pravnih aspekata slobode izražavanja u okviru političkog diskursa - stanje u zakonodavstvu i sudskoj praksi u Republici Srbiji
Analysing the legal aspect of freedom of expression within the framework of political discourse: The current situation in legislature and judicial practice in the Republic of Serbia
Sažetak
U radu je razmotreno pitanje političkog diskursa u svetlu načina na koji je on određen i regulisan u zakonodavstvu Republike Srbije, odnosno kroz analizu sudske prakse nadležnih sudova. Shodno ustavnom određenju da se odredbe o ljudskim i manjinskim pravima tumače u korist unapređenja vrednosti demokratskog društva, saglasno važećim međunarodnim standardima ljudskih i manjinskih prava, kao i praksi međunarodnih institucija koje nadziru njihovo sprovođenje, u radu je posebno uzeta u obzir jurisprudencija Evropskog suda za ljudska prava. Na početku je dat teorijski prikaz prava na slobodu izražavanja u kontekstu političkog diskursa. Sledi pokušaj određenja pojma "politički diskurs" sa osvrtom na normativne postavke zakonodavstva Republike Srbije. Po zauzimanju stava o odgovarajućem definisanju osnovnog pojma ovog rada, autor je izložio pravo na slobodu izražavanja javnih funkcionera, kao i ograničenja tog prava kada su oni u pitanju. Budući da izjave u okviru političkog diskursa imaju privilegovan položaj u smislu pravne zaštite, posebno je razmotren stepen kriticizma koji su nosioci javnih i političkih funkcija dužni da tolerišu i onda kada se radi o leziono sposobnim informacijama i sadržini. Cilj rada je da kroz tumačenje relevantnih odredbi Ustava i zakona, odnosno kroz analizu sudske prakse, ispita međusobni odnos ličnih prava funkcionera i ostvarivanja javnog interesa kroz slobodnu političku debatu i zaštićeni politički diskurs. Autor se u radu ograničio na razmatranje pravnih odrednica koje su od značaja za predmetnu temu, iako na politički diskurs u velikoj meri utiču i oblikuju ga politički, društveni, ekonomski i kulturološki faktori.
Abstract
In this paper, the author considers the importance of the right to freedom of expression with specific reference to political speech, which is undoubtedly an important precondition for the establishment of democratic institutions. Free political speech encourages a well-informed and politically sophisticated citizenry to take part in political life. Thus, political speech has a privileged position in terms of legal protection. However, in some cases, the limits of freedom of expression can come into questions, as well as the scope of political speech. It is a well-established stance that politicians need to tolerate a greater degree of criticism due to their positions. Nevertheless, they also need to be protected when it comes to the endangerment of their personal rights, beyond justified political discussion.
|
|
|
|
Reference
|
|
|
*** (2005/2007) Zakon o Zaštitniku građana. Službeni glasnik RS, br. 79 i 54
|
|
|
*** (2005-2019) Krivični zakonik. Službeni glasnik RS, br. 85/2005, 88/2005. - ispr., 107/2005. - ispr., 72/2009, 111/2009, 121/2012, 104/2013, 108/2014, 94/2016. i 35/2019
|
|
|
*** (2003-2015) Zakon o ratifikaciji Evropske Konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda i sa protokolima. Službeni list SCG - Međunarodni ugovori + Službeni glasnik RS - Međunarodni ugovori, br. 9/2003, 5/2005. i 7/2005. - ispr. i br. 12/2010. i 10/2015
|
|
|
*** Declaration on freedom of political debate in the media. u: The Committee of Ministers on 12 February 2004 at the 872nd meeting of the Ministers' Deputies, Adopted by
|
|
|
*** (2019) Zakon o sprečavanju korupcije. Službeni glasnik RS, br. 35 i 88
|
|
|
*** (2006) Ustav Republike Srbije. Službeni glasnik RS, br. 98
|
|
|
*** (2014-2016) Zakon o javnom informisanju i medijima. Službeni glasnik RS, br. 83/2014, 58/2015. i 12/2016. - autentično tumačenje
|
|
2 
|
Alaburić, V. (2002) Sloboda izražavanja u praksi Europskog suda za ljudska prava. Zagreb: Narodne novine
|
|
5
|
Atanacković, D. (1981) Krivično pravo - posebni deo. Belgrade: Privredna štampa
|
|
|
Barendt, E. (2009) Freedom of Speech. Oxford: Oxford Univerity Press
|
|
|
Delić, N. (2019) Krivičnopravni aspekti borbe protiv korupcije. u: Kostić J., Stevanović A. [ur.] Finansijski kriminalitet i korupcija, Beograd: Institut za uporedno pravo, 7-37
|
|
 
|
Emerson, T. (1963) Toward a General Theory of the First Amendment. Yale Law Journal, 72(5): 877-877
|
|
|
Ibrahimpašić, B. (1963) Politički delikt. Sarajevo
|
|
2
|
Ignjatović, Đ. (2015) Kriminalitet države. u: Ignjatović Đ. [ur.] Kaznena reakcija u Srbiji, Beograd: Pravni fakultet, V deo, 25-47
|
|
|
Ilić, G. (2018) Pojam, standardi i ograničenja prava na slobodu izražavanja s posebnim osvrtom na praksu Evropskog suda za ljudska prava. Godišnjak Fakulteta bezbednosti, br. 1, str. 29-40
|
|
1
|
Lazarević, Lj. (1988) Krivično pravo Jugoslavije - posebni deo. Belgrade
|
|
|
Milo, D. (2008) Defamation and Freedom of Speech. Oxford: Oxford University Press
|
|
|
Mrvić-Petrović, N. (2013) Dekriminalizacija klevete - supremacija slobode izražavanja u odnosu na čast i ugled. Strani pravni život, br. 2, str. 43-58
|
|
|
Stevanović, A. (2019) Pojam sukoba interesa u teoriji i zakonodavstvu Republike Srbije. u: Kostić J., Stevanović A. [ur.] Finansijski kriminalitet i korupcija, Beograd: Institut za uporedno pravo, 307-327
|
|
11
|
Stojanović, Z., Delić, N. (2013) Krivično pravo - posebni deo. Beograd: Pravni fakultet Univerziteta Union u Beogradu
|
|
3
|
Vasilijević, V.A. (1991) Prava čoveka između politike i prava. u: Vasilijević Vladan [ur.] Prava čoveka - zbornik dokumenata, Novi Sad-Beograd-Zemun: Prometej
|
|
|
|
|