Love at the first signature: On morality of marital agreements

Tešić, Nenad

Akcije

dodaj u Moj izbor [0]

kako citirati ovaj članak
prikaži na oba jezika
podeli ovaj članak

Direktan link

Metrika

citati u SCIndeksu: [2]
citati u CrossRef-u:0
citati u Google Scholaru:[]
posete u poslednjih 30 dana:0
preuzimanja u poslednjih 30 dana:0

Sadržaj

članak: 6 od 9

povratak na rezultate

Anali Pravnog fakulteta u Beogradu

2009, vol. 57, br. 2, str. 229-246

Ljubav na prvi potpis - o moralnosti bračnih ugovora

Tešić Nenad

Univerzitet u Beogradu, Pravni fakultet, Srbija

Projekat:

Projekat Pravnog fakulteta Univerziteta u Beogradu: Razvoj pravnog sistema Srbije i harmonizacija s pravom Evropske unije - pravni, ekonomski, politički i sociološki aspekti

Ključne reči: bračni ugovor; subjekti bračnog ugovora; ništavost; ravnopravnost polova

Sažetak

Porodični zakon (2005) vraća u srpsko pravo mogućnost da supružnici izjavama volje urede bračno-imovinske odnose, na način koji odgovara njihovim potrebama. Norme o imovinskim posledicama braka postaju tako dispozitivna pravila, koja se imaju primeniti, samo ako supružnici nisu ugovorili drugačije. Bračni ugovor, dakle, doživljava svoju renesansu u srpskom pravu što otvara čitav niz moralnih, ali i pravnih dilema: Zašto se parovi uopšte odlučuju da svoje imovinske odnose urede ugovorom? Vodi li mogućnost zaključenja bračnog ugovora komercijalizaciji braka? Unosi li bračni ugovor seme razdora u brak i da li se takvim stipulisanjem narušava ravnopravnost polova? Autor ukazuje na dva moguća pristupa valjanosti bračnih ugovora. Prema jednoj koncepciji, bračni ugovor je ništav po svojoj prirodi. Ovaj institut je kao takav protivan javnom poretku i moralu, jer vodi komercijalizaciji braka, ohrabruje razvod i narušava ravnopravnost polova (opšta ništavost). Prema drugom stanovištu nije svaki bračni ugovor ništav eventualna ništavost takvog ugovora ili nekih njegovih odredbi mora se ceniti od slučaja do slučaja (konkretna ništavost). Dakle, bračno-imovinsko ugovaranje je zakonom dopušteno, ali je moguće utvrditi ništavost takvog ugovora in concreto. Autor dalje zaključuje da bračni ugovor, niti ohrabruje sklapanje braka, niti ga ruši. Bez obzira na određene nedoumice moralne prirode, bračni ugovor je društveno koristan institut, jer ide u susret potencijalnom problemu; imovinske odnose supružnika izmešta iz sudnice i ublažava uticaj bračnih nesuglasica na zajedničku decu.

Abstract

Under Serbian Civil Code (1844), prospective spouses and extramarital partners were permitted to agree on their actual and future property relations according to their needs. Serbian legislator re-introduced this possibility in 2005. The norms that regulate the proprietary consequences of marriage have thus become default rules that apply only if marital partners did not agree otherwise. This so-called renascence of marital (nuptial) agreements in Serbia raises the whole line of related legal and ethical issues: Why the couples decide to govern their property relations by the agreement? Does the possibility of the marital agreement induce the commercialization of the marriage? Do the marital agreements implant the seeds of discord in marriage, or do they jeopardize the gender equality? The author points out two possible approaches to the issue of validity of marital agreement. According to the first conception, marital agreement should be null and void by its sole nature. It is against public policy and moral, as it allegedly leads to commercialization of marriage, encourages divorce and destroys the equity of spouses (general nullity). According to the other opinion, not all marital agreements should be null and void (per se). Its potential nullity be judged from case to case. Consequently, the contractual distribution of marital property is generally permitted by the Law, but this fact does not preclude the court from finding that the contract at hand is null and void (nullity in concreto). The author concludes that marital agreements neither encourage the conclusion of marriage, nor destroy its prospects. Regardless of some moral controversies concerning the marital agreements, it is without a doubt a socially useful phenomenon, since it regulates before hand the potential sources of problems between the spouses it displaces court resolution of property issues between ex-spouses and mitigates the negative effects of divorce on mutual children.

	Reference
	*** (2005) Porodični zakon. Službeni glasnik RS, br. 18
	*** (2003) Developments in the law, V: Marriage as contract and marriage as partnership: The future of antenuptial agreement law. Harward Law Review, 116/2084
	*** (2000) Principles of the law of family dissolution. Analysis and Recommendations, The American Law Institute, May 16
14	Avramović, S.D., Stanimirović, V. (2008) Uporedna pravna tradicija. Beograd
	Bix, B. (1998) Bargaining in the shadow of love: The enforcement of premarital agreements and how we think about marriage. William and Mary Law Review, 40/161
	Bix, B.H. (2001) Premarital agreements in the ALI principles of family dissolution. Duke Journal of Gender Law & Policy, 8/231
	Brod, G.F. (1994) Premarital agreements and gender justice. Yale Journal of Law & Feminism, 6/279
2	Cvejić-Jančić, O. (2001) Da li je brak prevaziđen?. Pravni život, vol. 50, br. 9, str. 443-458
	Dubin, A.G. (2002) In praise of prenups. New York Times, June 16, 3
2	Đorđević, A. (1996) Sistem privatnog (građanskog) prava. Beograd
	Đurđević, D. (2004) Apsolutna ništavost zaveštanja. Beograd, doktorska disertacija
2	Đurović, L.M. (1996) Nepostojeći i ništavi ugovori. Pravni život, vol. 45, br. 10, str. 433-450
2	Gams, A. (1958) Povraćaj u pređašnje stanje kod nemoralnih pravnih poslova. Anali Pravnog fakulteta u Beogradu, br. 2, str. 206
	Grigorije, episkop (2009) Radost života. Banja Luka
2	Ignjatović, M. (2008) Imovinski ugovor bračnih drugova u pravu Republike Srbije. Pravni život, vol. 57, br. 10, str. 487-500
9	Janjić-Komar, M.V., Korać, R., Ponjavić, Z. (1999) Porodično pravo. Beograd: Nomos
	Krulj, V. (1954) Ništavost pravnih poslova - posledice ništavosti. Beograd, doktorska disertacija
6	Lukić, R. (1995) Sociologija morala. Beograd, Sabrana dela
	Majstorović, I. (2005) Bračni ugovor - novina hrvatskog obiteljskog prava. Zagreb
	Marković, B.V. (1996) Ograničenost normiranja u bračno-porodičnim odnosima. Pravni život, vol. 45, br. 9, str. 561-582
13	Marković, L. (1997) Obligaciono pravo. Beograd: Službeni list SRJ
	Mršević, Z. (2008) Istopolne porodice u svetlu dinamike komparativno pravnih promena. Pravni život, vol. 57, br. 10, str. 385-404
2	Nikčević, T. (1958) Bogišićeve pripreme za Zakon o braku u Crnoj Gori. Anali Pravnog fakulteta u Beogradu, 4/472
	Pajtić, B. (2008) Bračni ugovor u Srpskom porodičnom pravu. Pravni život, vol. 57, br. 10, str. 341-351
9	Panov, S. (2008) Porodično pravo. Beograd: Pravni fakultet
2	Panov, S.I. (1998) O zajedničkoj svojini u braku. Anali Pravnog fakulteta u Beogradu, vol. 46, br. 1-3, str. 54-72
1	Panov, S.I. (1997) Brak - ravnopravnost ili sloboda. Pravni život, vol. 46, br. 9, str. 659-674
14	Perić, D. (1999) Crkveno pravo. Beograd
	Perić, Ž. (1928) Porodično pravo. Beograd
1	Perić, Ž. (1912) Uticaj sudije na javni moral. u: Privatno pravo - Skupljene rasprave iz građanskoga prava, Beograd, 272
2	Perić, Ž.M. (1934) Lično bračno pravo - po srpskom Građanskom zakoniku - predavanja na Kolarčevom narodnom univerzitetu. Beograd: Izdavačka knjižarnica Gece Kona
3	Perović, S. (1975) Zabranjeni ugovori. Beograd
2	Ponjavić, Z. (1995) Bračni ugovor. Anali Pravnog fakulteta u Beogradu, vol. 43, br. 5, str. 519-530
	Prokeš, O.P. (2006) Vanbračna zajednica - prava vanbračnih partnera Novo porodično zakonodavstvo. u: Zbornik radova sa savetovanja, Kragujevac, 204-209
25	Radišić, J.D. (2004) Obligaciono pravo. Beograd: Savremena administracija
1	Rašević, M.M. (2008) Zašto je ideja o restrikciji abortusa pogrešna. Pravni život, vol. 57, br. 10, str. 359-370
	Reiss, A.L. (2006) The $20 million question. New York Times, February 3
	Salma, J. (1996) O ugovornom režimu imovine supružnika - sistemi u uporednom pravu. Pravo - teorija i praksa, vol. 13, br. 9, str. 90-96
51	Salma, J. (2007) Obligaciono pravo. Novi Sad: Centar za izdavačku delatnost Pravnog fakulteta
	Scott, E.S. (1990) Rational decision-making about marriage and divorce. Virginia Law Review, 76/11
1	Servidea, K. (2005) Reviewing premarital agreements to protect the state's interest in marriage. Virginia Law Review, 91/537
	Sherman, J.G. (2006) Prenuptial agreements: A new reason to revive an old rule. Cleveland State Law Review, 53-2005/373
1	Stanimirović, V. (2006) Brak i bračna davanja u istoriji. Beograd: Pravni fakultet
20	Stanković, O., Vodinelić, V. (1996) Uvod u građansko pravo. Beograd
2	Stojanović, D. (1968) Sloboda ugovaranja i javni poredak. Arhiv za pravne i društvene nauke, br 3/387
1	Šugajev, I. (2007) Jednom za ceo život. Beograd
	Weisbrod, C. (1994) The way we live now: A discussion of contracts and domestic arrangements. Utah Law Review

O članku

jezik rada: srpski
vrsta rada: članak
objavljen u SCIndeksu: 23.02.2010.

Povezani članci

Nema povezanih članaka