- citati u SCIndeksu: 0
- citati u CrossRef-u:0
- citati u Google Scholaru:[
 ]
- posete u poslednjih 30 dana:6
- preuzimanja u poslednjih 30 dana:3
|
|
|
2017, br. 47-3, str. 303-321
|
|
Univerzitetsko obrazovanje pedagoga u susret zahtevima školske prakse
University education of pedagogues meeting demands of school practice
Sažetak
Pred univerzitetsko obrazovanje postavljaju se novi zahtevi za drugačijim modelima rada koji će uspešnije pripremiti studente za izazove društva, kvalitetniju uključenost u rad u školskoj praksi i konstantnu personalnu adaptabilnost. Kvalitet obrazovanja budućih kandidata potrebno je pratiti kroz obrazovne potrebe školske prakse te univerzitetski modeli poučavanja treba da se oslanjaju na snage i slabosti opažene upraksi, kao i na zakonske smernice koje regulišu okvire delovanja zaposlenih pedagoga u školi. Teorijsko polazište istraživanja predstavljaju radovi i istraživački rezultati čiji je fokus usmeren na pripremu kandidata za rad u školama. Kako je nastavničko obrazovanje starije od obrazovanja pedagoga, dotaknuta su iskustva i nalazi iz ovog polja. Inače, pitanje koje prožima čitav rad jeste: koliko inicijalno obrazovanje pedagoga ispunjava zahteve školske prakse u smislu pripreme kandidata za realizaciju propisanih zadataka u školskoj praksi? Kao osnova za odgovor na postavljeno istraživačko pitanje iskorišćen je Pravilnik o programu svih oblika rada stručnih saradnika (2012), kojim su definisani konkretni zadaci školskih pedagoga. Pomenuti zadaci definisani su kao istraživački ajtemi, čije su procene o pripremljenosti kroz univerzitetsko obrazovanje dali studenti pedagogije i školski pedagozi (N=165). Školski pedagozi predstavljaju neizostavne agense promena u organizaciji rada škole. Škole, kao organizacije čiji je rad zasnovan na procesima učenja i poučavanja, intenzivno se menjaju i podležu promenama. Iako obrazovanje nikada ne može u potpunosti pripremiti studente za predstojeću praksu, obaveza pedagoga jeste da kao nosioci brojnih aktivnosti u školi prate, realizuju i evaluiraju celokupnu vaspitno-obrazovnu delatnost. Školska realnost izdefinisala je nove potrebe u odnosu na aktuelan profil zaposlenih pedagoga. U našem sistemu profesionalnog obrazovanja studenti se pripremaju najvećim delom kroz teorijske programe, dok značajno izostaje krucijalni deo, a to su specifični programi koji bi nagovestili izvesnu institucionalnu pripadnost kandidata, prilikom zaposlenja. Istraživački rezultati ukazuju na postojeće razlike školskih pedagoga i studenata pedagogije o pripremljenosti za konkretne propisane zadatke. Studenti pedagogije sebe vide kao značajnije pripremljene za pisanje projekata u odnosu na zaposlene pedagoge. Dobijeni nalaz može ukazati na to da je univerzitetsko obrazovanje značajnije ispunilo ovaj zahtev nego ranije. U odgovorima školskih pedagoga nailazi se na odgovore koji predstavljaju duboke refleksije, uslovljene praksom, što je činjenica koja pokazuje njen snažan uticaj na pedagoge. Nalazi pokazuju da u inicijalno obrazovanje treba uvesti više prakse, u kojoj bi studenti učili posmatranjem i iskustvenim učenjem, što bi uslovilo da razvijanje njihovih kompetencija ide u susret predviđenim programskim zadacima. Prema kontrolnoj varijabli pol, kod poduzorka pedagoga nisu pronađene statistički značajne razlike, dok su u poduzorku pedagoga statistički značajne razlike dobijene kod četiri ajtema: priprema i učešće u izradi godišnjeg plana rada, priprema godišnjih i mesečnih planova rada pedagoga, formiranje odeljenja i praćenje obrazovnog rada. Ovaj podatak pokazuje da studenti pedagozi sebe percipiraju kao bolje pripremljene u odnosu na studentkinje. Pored promena u inicijalnom obrazovanju pedagozi moraju samostalno ispunjavati zahteve koje otvaraju izazovi društva, aktuelni zahtevi školskog konteksta, potrebe kolega, roditelja i dece. Na kraju, može se reći da su samorazvoj i samousavršavanje postali profesionalna neminovnost, kojom samostalno trasiraju put refleksivnog traganja u oblastima potrebnim za rad u školskoj praksi. Iako lista kompetencija pedagoga, kao što je već pomenuto nikada ne može biti zauvek završena, ostaje mogućnost da je istu potrebno sačiniti i definisati standarde profesije radi unapređivanja prakse.
Abstract
University education is met with new demands for different models of work which will more successfully prepare students for societal challenges, a higher quality of involvement in school practice, and a constant personal adaptability. The duty of university education is to meet the needs of society by constantly raising the level and quality of its curricula and thus influence the quality of candidate preparation which is needed for the work environment. However, the quality of education of future candidates should be monitored through the school practice; therefore, university teaching models need to rely on strengths and weakness observed in practice as well as on legislative guidelines which regulate the work of school pedagogues. The goal of this research is focused on the examination of attitudes of pedagogy specalists and pedagogy students, as well as on differences in opinion on the influence of initial education on the application of theoretical knowledge and the development of skills which are related to concrete tasks in school practice. The obtained results showed that there are statistically significant differences between opinions of students and pedagogues when it comes to certain items: participating in and making institution's annual work plan; preparing yearly and monthly pedagogue work plans; forming classes; monitoring of educational work; providing support for teachers in working with students who need additional support.
|
|
|
|
Reference
|
|
|
*** (2012) Pravilnik o programu svih oblika rada stručnih saradnika. Službeni Glasnik RS, Beograd, br 72/09 i 52/11
|
|
|
*** (2004) Teaching profession in Europe: Profile, trends and concerns: General lower secondary education: Keeping teaching attractive for the 21st century. Eurydice
|
|
|
*** (2015) Competency framework for school psychologists. Western Australia: Department of Education
|
|
|
Anđelković, A. (2017) Profesionalni razvoj u obrazovanju-pedagoški koncept nastavnika i izazovi školske prakse. Vranje: Pedagoški fakultet u Vranju
|
|
|
Burke, J. (2005) Competency based education and training: Background and origins. u: Burke J. [ur.] Competency Based Education and Training, London-New York-Philadelphia: Flamer Press
|
|
|
Darling-Hammond, L. (1998) Teacher Learning That Supports Student Learning. Educational Leadership, 6-11; 55, 5
|
|
1
|
Darling-Hammond, L. (2006) Powerful teacher education: lessons from exemplary programs. San Francisco: Jossey-Bass
|
|
4
|
Delors, J. (1996) Learning: The treasure within. Paris: UNESCO
|
|
5
|
Dewey, J. (2001) Democracy and education. Pennsylvania State University, Retrieved from: http://library.um.ac.id/images/stories/ebooks/Juni10/democracy%20and%20education%20-%20john%20dewey
|
|
|
Kennedy, M. (1999) The role of preservice teacher education. u: Darling-Hammond L.; Sykes G. [ur.] Teaching as the Learning profession: Handbook of policy and practice, San-Francisco: Jossey-Bass, 54-85
|
|
|
Korthagen, F. (2001) Linking practice and theory: The pedagogy of realistic teacher education. u: Annual Meeting of the American Educational Research Association, Seattle, April, The Netherlands: Utrecht University-Institute of Education, Retrieved from: http://www.dl.icdst.org/pdfs/files1/8def2fb45db95cab3719a793f85a605e.pdf
|
|
|
Ledić, J., Stančić, S., Turk, M. (2013) Kompetencije školskih pedagoga. Rijeka: Filozofski fakultet
|
|
4
|
Lortie, D. (1975) School teacher: a sociological study. Chicago: University of Chicago Press
|
|
|
Makulova, A.T., Alimzhanova, G.M., Bekturganova, Z.M., Umirzakova, Z.A., Makulova, L.T., Karymbayeva, K.M. (2015) Theory and Practice of Competency-Based Approach in Education. International Education Studies, 8(8):
|
|
|
Milutinović, J. (2009) Teorija, obrazovna praksa i profesionalni razvoj nastavnika. u: Evropske dimenzije promena obrazovnog sistema u Srbiji, Novi Sad: Filozofski fakultet, Zbornik radova, 5, (37-53)
|
|
|
Nikšić, E. (2017) Savjetodavni rad školskog pedagoga. u: Turk M. [ur.] Suvremeni izazovi u radu (školskog) pedagoga, Rijeka: Sveučilište u Rijeci - Filozofski fakultet, 252-268
|
|
|
Popović, D., Anđelković, A. (2017) Školski pedagozi o područjima rada pedagoga: Praksa, teorija i zakonska regulativa. u: Turk M. [ur.] Suvremeni izazovi u radu (školskog) pedagoga, Rijeka: Sveučilište u Rijeci - Filozofski fakultet, 292-308
|
|
5
|
Shulman, L.S. (1987) Knowledge and teaching: Foundations of the new reform. Harvard Educational Review, vol. 57, str. 1-22
|
|
3
|
Shulman, L.S. (1986) Those Who Understand: Knowledge Growth in Teaching. Educational Researcher, 15(2): 4
|
|
|
Snyder, E.P., Quick, K., DeMatteo, F. (2011) Consulting with families, schools, and communities. u: Lionetti T.M.; Snyder E.P.; Christner R.W. [ur.] A practical guide to building professional competencies in school psychology, New York, NY: Springer Science, pp. 69-81
|
|
|
Staničić, S. (2003) Veza ravnatelja i pedagoga u radu i kompetencijama. u: Školski priručnik, 2003.2004. 183-188
|
|
|
Vračar, M., Maksimović, A. (2017) Perspektiva pedagoga: Kompetencije potrebne za uspješno profesionalno djelovanje. u: Turk M. [ur.] Suvremeni izazovi u radu (školskog) pedagoga, Rijeka: Sveučilište u Rijeci - Filozofski fakultet, 214-235
|
|
6
|
Vujisić-Živković, N. (2007) Pedagoška istraživanja i obrazovanje nastavnika. Zbornik Instituta za pedagoška istraživanja, vol. 39, br. 2, str. 243-258
|
|
1
|
Zeichner, K.M., Tabachnick, B. R. (1981) Are the Effects of University Teacher Education 'Washed Out' by School Experience?. Journal of Teacher Education, 32(3): 7-11
|
|
|
Zimnyaya, I.A. (2004) Key competencies as effectively-targeted base of competency-based approach in education. Moscow: Research Center of the problems of the quality of specialist's training
|
|
|
Živković, P. (2012) Profesionalni iaentitet nastavnika i samoprocena kvaliteta rada. Jagodina: Filozofski fakultet
|
|
|
|
|