First minister (prime minister) of the Fifth French Republic: Between the significant constitutional position and the prevailing practice in the shadow of the head of state

Rapajić, Milan M.

doi:10.5937/zrpfns55-32351

Akcije

Zbornik radova Pravnog fakulteta, Novi Sad

dodaj u Moj izbor [0]

kako citirati ovaj članak
prikaži na oba jezika
podeli ovaj članak

Direktan link

Metrika

citati u SCIndeksu: 0
citati u CrossRef-u:0
citati u Google Scholaru:[]
posete u poslednjih 30 dana:14
preuzimanja u poslednjih 30 dana:3

Sadržaj

članak: 4 od 148

povratak na rezultate

Zbornik radova Pravnog fakulteta, Novi Sad

2021, vol. 55, br. 1, str. 223-252

Prvi ministar (premijer) Pete francuske Republike - između značajnog ustavnog položaja i preovlađujuće prakse u senci šefa države

Rapajić Milan M.

Univerzitet u Kragujevcu, Pravni fakultet

e-adresa: mrapajic@jura.kg.ac.rs

Ključne reči: prvi ministar Pete francuske Republike; organizacija vlade; šef države; polupredsednički sistem; Ustav; politička praksa

Sažetak

Jedna od karakteristika sistema vlasti u Petoj francuskoj Republici je osnažena pozicija šefa države, ali i postojanje prvog ministra kao ustavne kategorije sa značajnom ulogom. Ustavom je predviđena politička odgovornost vlade sa prvim ministrom i ministrima pred parlamentom. Određeni francuski pisci mišljenja su da se premijer javlja kao centralna ličnost ustavne građevine. Ovaj čelnik egzekutive upravlja vladom, kako glasi član 21. Ustava. Takođe, postoje konkretna ovlašćenja koja predsednika vlade stavljaju u poziciju njenog stvarnog šefa. Među najvažnijim ovlašćenjima premijera je njegovo pravo izbora u pogledu članova vlade. To je pravo predlaganja predsedniku Republike imenovanja ali i razrešenja članova vlade. Premijer je ovlašćen da premapotpisuje određene akte predsednika Republike. U slučaju privremene sprečenosti šefa države, predsednik vlade predsedava savetima i komitetima za nacionalnu odbranu, kao i Savetom ministara.U radu se analiziraju ustavne odredbe koje navode na zaključak da je pozicija premijera institucionalno konstruisana kao jaka. Politička praksa, izuzimajući periode kohabitacije, ukazala je da se većina predsednika vlade nalazila u senci uglavnom moćnih šefova države. Iz tog razloga neophodna je analiza političke prakse svih osam predsedničkih vladavina. Pregled već sada dugog političkog života koji traje od 1958.godine upućuje na zaključak da su u njegovom najdužem periodu, predsednici republike dominirali javnom političkom scenom. Premijer u kohabitacionim periodima ima izraženiju ulogu u izvršnoj vlasti. Ipak, devet godina u tri kohabitacije ne mogu da promene centralni zaključak ovog rada da je dominantna politička praksa Pete Republike dovela do toga da je premijer suštinski u senci šefa države.

Abstract

One of the characteristics of the system of government in the Fifth French Republic is the strengthened position of the head of state, but also the existence of the first minister as a constitutional category with a significant role. The constitution provides the political responsibility of the government with the Prime Minister and ministers before parliament. Certain French writers have opinion that the Prime Minister appears as the central figure of the constitutional structure. The Prime Minister shall direct the actions of the Government. This is 21 of Constitution. Also, there are specific powers that put the Prime Minister in the position of its real head of government. Among the prime minister's most important powers is his right to elect members of the government. It is the right to propose to the President of the Republic the appointment but also the dismissal of members of the government. The Prime Minister is authorized to re-sign certain acts of the President of the Republic. In case of temporary impediment of the head of state, the Prime Minister chairs the councils and committees for national defense, as well as the Council of Ministers. The paper analyzes the constitutional provisions that lead to the conclusion that the position of the Prime Minister is institutionally constructed as strong. Political practice, with the exception of periods of cohabitation, has indicated that most prime ministers have been overshadowed by mostly powerful heads of state. For that reason, it is necessary to analyze the political practice of all eight presidential governments. A review of the already long political life that has lasted since 1958. points to the conclusion that in its longest period, presidents of the Republic dominated the public political scene. The Prime Minister has a more pronounced role in the executive branch during cohabitation periods. However, nine years in three cohabitations cannot change the central conclusion of this paper that the dominant political practice of the Fifth Republic has led to the Prime Minister being essentially in the shadow of the head of state.

	Reference
	Andrews, W.G. (1983) Presidental Government in Gaullist France: A study of Executive-Legislative Relations 1958 - 1974. New York: Sunny Press
	Ardant, P. (1991) Le Premier Ministre en France. Paris: Montchrestien
5	Breban, G. (2002) Administrativno pravo Francuske. Službeni list SRJ
	Carcassonne, G. (1997) Les rapports du president français et du premier ministre. Revue française d'administration publique, 83. 397-409
	Clift, B., Kuhn, R. (2014) The Hollande Presidency, 2012-2014. Modern & Contemoporary France, 4, 425-434
	Cole, A. (2012) The Fast presidency: Nicolas Sarkozy and the political institutions of The Fifth Republic. Contemporary French and Francophone Studies, 3, 311-322
	Combis, H. 'Président jupitérien': Comment Macron comptait régner sur l'Olympe (avant les Gilets jaunes). www.franceculture.fr/politique/president-jupiteriencomment-macron-compte-regner-sur-lolympe, 10.april 2021
2	de Vergotini, Đ. (2015) Uporedno ustavno pravo. Beograd: J. P. Službeni glasnik
	Duhamel, O. (2008) Une démocratie à part. Pouvoirs, 126, 17-26
5	Duverger, M. (1980) A new political system model: Semi-presidential government. European Journal of Political Research, 8(2): 165-187
	Elgie, R. (1995) Political Leadership in Liberal Democracies. London: Macmillan press Ltd
	Elgie, R. (2003) Political institutions in contemporary France. New York: Oxford University Press
	Elgie, R. (2001) What is Divided Government?. u: Elgie Robert [ur.] Divided Government in Comparative Perspective, Oxford University Press Inc, 1-21
	Hamon, F. (1984) Vlada i administracija u Francuskoj i Jugoslaviji. Anali Pravnog fakulteta u Beogradu, 3-4, 380-391
	Helwett, N. (2007) Nicolas Sarkozy and Legacy of Bonapartism: The French Presidental and Parlamentary Elections of 2007. Modern & Contemporary France, 4, 405-422
3	Jovanović, P. (2007) Ustavno-pravni položaj Predsednika Republike Srbije u komparativnoj perspektivi. Zbornik radova Pravnog fakulteta, Novi Sad, vol. 41, br. 3, str. 123-144
6	Jovičić, M. (1968) Odgovornost nosilaca javnih funkcija - uporednopravna studija. Beograd: Institut za uporedno pravo
	Kam, C., Indridason, I. (2009) Cabinet dynamics and ministerial careers in the French Fifth Republic. u: Dowding Keith, Dumont Patrick [ur.] The Selection of Ministers in Europe: Hiring and Firing, London-New York: Routledge, 41-57
	Keeler, J.T.S., Schain, M.A. (1997) Institutions, Political Poker, and Regime Evolution in France. u: von Mettenheim Kurt [ur.] Presidental Institutions and Democratic Politics: Comparing Regional and National Contexts, Baltimore-London: Johns Hopkins University Press, 84-108
	Knapp, A. (2013) Jacques Chirac: Surviving without Leading?. u: Bell David S., Gaffney John [ur.] The Presidents of the French Fifth Republic, New York: Palgrave Macmillan, 159-180
	Kreća, M., Milisavljević, B. (2017) Međunarodno pravo predstavljanja (diplomatsko i konzularno pravo). Beograd: Univerzitet u Beogradu-Pravni fakultet-Centar za izdavaštvo i informisanje
	Lacouture, J. (1993) De Gaulle: The Ruller, 1945-1970. London: Harvill
	Lascombe, M. (1981) La Premier Ministre, clef de voute des institutions: L'article 49, alinéa 3 et les autres ... Revue de droit public
	Le, P.A. (2008) Droit Constitutionnel. Paris: Economica
	Long, M. (1981) Les Services du Premier ministre. Marseille: Presses ubiversitaires d' Aix-Marseille
	Madej, M. (2008) Cohabitation: The parliamentary aspect of French semi-presidential system. Polish political science, 37(1), 184-207
3	Marković, R. (1980) Izvršna vlast. Beograd: Savremena administracija
	Milkov, D. (2016) Upravno pravo I - uvodna i organizaciona pitanja / Administrative law I: Introductory and organizational questions. Novi Sad: Pravni fakultet-Centar za izdavačku delatnost
	Nikolić, O. (2013) Izvršna vlast u Francuskoj. u: Nikolić Oliver, Petrov Vladan [ur.] Uvod u pravo Francuske - zbornik radova, Beograd: Institut za uporedno pravo, 57-72
1	Orlović, S. (2019) Ustavno pravo. Novi Sad: Univerzitet u Novom Sadu-Pravni fakultet-Centar za izdavačku delatnost
1	Orlović, S.P. (2012) Ustavne norme i položaj Vlade Srbije. NBP. Nauka, bezbednost, policija, vol. 17, br. 3, str. 35-45
1	Orlović, S.P. (2013) Vladavina Ustava ili ustavnog sudstva. Petrovaradin: Univerzitet u Novom Sadu-Pravni fakultet-Centar za izdavačku delatnost
	Orlović, S.P., Rajić, N.N. (2018) Raspuštanje parlamenta - vršenje ili zloupotreba ustavnih ovlašćenja. Zbornik radova Pravnog fakulteta, Novi Sad, vol. 52, br. 4, str. 1545-1557
10	Pajvančić, M. (2008) Parlamentarno pravo. Beograd: M. Pajvančić
	Perrineau, P. (2013) Nicolas Sarkozy: 'Sarkozyism', a New Presidential Leadership. u: Bell David S., Gaffney John [ur.] The Presidents of the French Fifth Republic, New York: Palgrave Macmillan, 181-195
	Popović, D. (2017) Comparative government: In the Early Twenty-First Century. Belgrade: University of Belgrade-Faculty of Law-Institute of Comparative Law
	Rapajić, M. (2016) Izvršna vlast u polupredsedničkim sistemima. Kragujevac: Univerzitet u Kragujevcu-Pravni fakultet, Doktorska disertacija
7	Simović, D. (2008) Polupredsednički sistem. Beograd: Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu
	Simović, V. (1955) Ustavna reforma i neke karakteristike posleratnog ustavnog razvitka u Francuskoj. Arhiv za pravne i društvene nauke, 4, 414-429
	Skach, C. (2005) Borrowing constitutional designs: Constitutional Law in Weimar Germany and the French Fifth Republic. Princeton-Oxford: Princeton University Press
	Slater, M. (1985) Contemporary French Politics. London: Macmillan
	Suleiman, E. Presidentialism and Political Stability in France. u: Linz Juan J., Valenzuela Arturo [ur.] The Failure of Presidential Democracy: Comparative Perspectives, Baltimore: Johns Hopkins University Press, 137-162
1	Vasović, V. (2006) Savremene demokratije. Beograd: JP Službeni glasnik, tom I

O članku

jezik rada: srpski
vrsta rada: izvorni naučni članak
DOI: 10.5937/zrpfns55-32351
primljen: 21.05.2021.
prihvaćen: 07.06.2021.
objavljen u SCIndeksu: 28.10.2021.
metod recenzije: dvostruko anoniman

Povezani članci

Nauka bezbednost policija (2013)
Institucionalne pretpostavke usklađivanja ustavnopravnog i realnog položaja predsednika Republike Srbije
Simović Darko

Zb Pravnog fak Novi Sad (2018)
Raspuštanje parlamenta - vršenje ili zloupotreba ustavnih ovlašćenja
Orlović Slobodan P., i dr.

Anali Pravnog fak Beograd (2008)
O parlamentarnom mandatu - primer Republike Srbije
Nenadić Bosa

prikaži sve [43]