- citati u SCIndeksu: [4]
- citati u CrossRef-u:0
- citati u Google Scholaru:[
 ]
- posete u poslednjih 30 dana:17
- preuzimanja u poslednjih 30 dana:3
|
|
|
2015, vol. 67, br. 5, str. 117-132
|
|
Obaveštajne službe kao akteri državnog udara
Intelligence services as agents of a coup
Ministarstvo odbrane Republike Srbije, Institut za strategijska istraživanja
Sažetak
Obaveštajne službe, kao deo državnog aparata koji je u svojoj osnovi namenjen za prikupljanje važnih informacija potrebnih donosiocima odluka, predstavlja i važno oruđe kojim države ostvaruju strateške interese van svojih granica. U ostvarivanju tih strateških ciljeva koje im država nameće, obaveštajne službe realizuju različite vrste operacija u inostranstvu, pa i one koje nemaju isključivo obaveštajni karakter. Takvo delovanje obaveštajnih službi naziva se subverzivno ili neobaveštajno delovanje, a realizuje se kroz različite forme, među koje spada i prevrat. Prevrati koji se ostvaruju realizacijom državnog udara, u kojima obaveštajne službe mogu i najčešće imaju svoje mesto i ulogu, predmet su ovoga rada. U praksi, u pripremi i izvođenju državnog udara obično učestvuju one moćnije obaveštajne službe koje su i organizaciono i finansijski sposobne za ovakvu vrstu složene akcije. Kao jedan od aktera državnog udara, obaveštajne službe nalaze se u svim fazama njegove realizacije. Njihova uloga, iako značajna za konačan uspeh državnog udara, zbog prirode svog delovanja, obično ostaje nedovoljno poznata široj javnosti. I pored toga, moguće je identifikovati metode kojima obaveštajne službe ostvaruju svoju ulogu aktera državnog udara.
Abstract
Intelligence services, as part of the state apparatus that is basically designed to collect important information needed for decision-making, represent also an important tool for states to achieve strategic interests beyond its borders. In achieving these strategic objectives imposed on them by the government, intelligence services conduct different types of operations abroad, even those that are not solely of intelligence nature. Such actions of intelligence services are called subversive or non-intelligence actions, and are carried out through various forms, among which is an overthrow. The subject of this paper is overthrows that are accomplished by execution of a coup, in which intelligence services can have, and usually do have, their place and role. In practice, a coup is usually prepared and executed by such more powerful intelligence services that are both organizationally and financially capable of this type of complex action. As one of agents of a coup, intelligence services are involved in all phases of its implementation. Their role, although important for the ultimate success of the coup, usually remains insufficiently known to the general public, because of the nature of their activities. Nevertheless, it is possible to identify methods by which intelligence services exercise their role of agents of the coup.
|
|
|
|
Reference
|
|
4 
|
Bajagić, M. (2010) Metodika obaveštajnog rada. Beograd: Kriminalističko-policijska akademija
|
|
2
|
Brodel, F. (1995) Mediteran - prostor i istorija. Beograd: Centar za geopoetiku
|
|
|
Bruneau, T.C., Dombroski, K.R. (2004) Reforming Intelligence: The Challenge of Control in New Democracies. u: Proceedings from an international roundtable on intelligence and democracy, Center for Civil-Military Relations, August 26-27, Monterey, California: Naval Postgraduate School
|
|
26
|
Čomski, N. (1999) Šta to (u stvari) hoće Amerika?. Beograd: Čigoja
|
|
3  
|
Đorđević, M., Keković, Z. (2008) Upravljanje rizicima u tajnim akcijama. Vojno delo, vol. 60, br. 1, str. 103-123
|
|
2
|
Đorđević, O.Ž. (1987) Osnovi državne bezbednosti. Beograd: VŠUP
|
|
2
|
Ejdus, F. (2012) Međunarodna bezbednost - teorije sektori i nivoi. Beograd: Službeni glasnik
|
|
|
Keković, Z. (2011) Sistem bezbednosti. Beograd: Fakultet bezbednosti
|
|
|
Konatar, V. (2012) (Ne)obaveštajne operacije kao akti agresije. Kultura polisa, broj 17
|
|
3
|
Luttwak, E.N. (1969) Coup d'etat: A practical handbook. New York: Alfred A. Knopf
|
|
|
Malaparte, K. (1992) Tehnika državnog udara. Beograd: Apostrof
|
|
|
Marinov, N., Hein, G. (2013) Cous and Democracy. British Journal of Political Science
|
|
25
|
Mijalković, S.V. (2011) Nacionalna bezbednost. Beograd: Kriminalističko-policijska akademija
|
|
20
|
Milošević, M. (2001) Sistem državne bezbednosti. Beograd: Policijska akademija
|
|
|
Milošević, M. (2004) Snaga nekonvencijalnih dejstava. Vojni informator, Beograd, broj 6, novembar-; decembar
|
|
|
Oleg, G. (2006) Gosudarstvennyj perevorot - Strategija i tehnologii. Moskva: Olma-Press Obrazovanie
|
|
1
|
Ozan, V.O. (2012) The Democratic Coup d'Etat. Harvard International Law Journal, Vol. 53, 2
|
|
|
Powell, J.M., Thyne, C.L. (2011) Global instances of coups from 1950 to 2010: A new dataset. Journal of Peace Research, 48(2): 249-259
|
|
13
|
Savić, A., Delić, M., Bajagić, M. (2002) Bezbednost sveta - od tajnosti do javnosti. Beograd: Institut bezbednosti
|
|
2
|
Savić, A. (2006) Obaveštajne službe i nacionalna bezbednost. Kragujevac: Pravni fakultet
|
|
13
|
Savić, A. (2000) Uvod u državnu bezbednost. Beograd: VŠUP
|
|
1
|
Simeunović, D. (1991) Državni udar ili revolucija - (rekonstruktivni ogled o nasilju i revoluciji). Beograd: Simtrade
|
|
15
|
Simeunović, D. (1989) Političko nasilje. Beograd: Radnička štampa
|
|
|
Simeunović, D. (1994) Prilog određenju naučnog pojma zavere. u: Zbornik: Sve sfere zavere, Beograd: SKC
|
|
10
|
Simeunović, D.M. (2002) Teorija politike - rider. Beograd: Udruženje 'Nauka i društvo'
|
|
20
|
Stajić, L. (2011) Osnovi sistema bezbednosti sa osnovama istraživanja bezbednosnih pojava. Novi Sad: Pravni fakultet
|
|
6
|
Todorović, B., Vilić, D. (1997) Krize - izazivanje i upravljanje krizama. Beograd: Grafo Mark
|
|
|
Trifoni, A. (2005) Informacija moć do koje se teško dolazi. Beograd: Beo-Sing
|
|
|
Zorić, M. (2010) Međunarodne krize. Vojno delo, vol. 62, br. 4, str. 292-333
|
|
|
|
|