- citations in SCIndeks: 0
- citations in CrossRef:0
- citations in Google Scholar:[
 ]
- visits in previous 30 days:2
- full-text downloads in 30 days:0
|
|
|
|
|
|
Aaron's paradigm of modern industrial society regimes
Aronova paradigma modernih režima industrijskog društva
University of Novi Sad, Faculty of Economy, Subotica, Serbia
Abstract
Logic and the explanatory potential of a very influential, for decades already, Raymond Aron’s paradigm of industrial societies and its fundamental standpoint presenting the party system form as a “basic principle” of modern political regimes (systems), as a “main variable” of analysis and as a formula for “deciphering” its nature and legitimacy, are being considered in the context of four basic differences between “constitutional-pluralistic regimes” and “regimes of a monopolistic party”. It is about controversies: 1) between competition and monopoly; 2) constitutionality and revolution; 3) pluralism and bureaucratic absolutism and 4) between a State of Parties and a Party State. Within the abundance of author’s thoroughly differentiated analysis of modern history and politics, Aron’s hypothesis about the “primacy of politics” is interesting also because it was based on critical valorisation of heuristic capacities of several, most familiar historical schemes, including the idea of incorrectness of a one-way development or “end of history”. In other words, this means that the level of economic development, tradition and culture also have an effect on the character of political institutions, which this author in concern articulates with a conclusion reading that “various phases of economic development, more or less, give preference to particular regimes”, and that “it is possible to imagine the developed industrial civilization with different political regimes as well”.
Sažetak
Logika i eksplanatorni potencijali već decenijama vrlo uticajne Aronove (Raymond Aron) paradigme industrijskih društava i njenog fundamentalnog stanovišta da oblik partijskog sistema predstavlja “osnovno načelo” modernih političkih režima (sistema), “glavnu varijablu” analize i formulu za “dešifrovanje” njihove prirode i legitimiteta, promišljaju se u kontekstu četiri osnovne razlike između “ustavno-pluralističkih režima” i “režima monopolističke partije”. Reč je o kontroverzama: 1) između konkurencije i monopola; 2) ustavnosti i revolucije; 3)pluralizma i birokratskog apsolutizma i 4) između države partija i partijske države. U obilju nijansiranih autorskih analiza moderne istorije i politike, Aronova hipoteza o “prvenstvu politike” zanimljiva je i zbog toga što se temelji na kritičkoj valorizaciji heurističkih kapaciteta nekoliko najpoznatijih istorijskih shema, uključujući i gledište o pogrešnosti ideja jednosmernog razvoja, ili “kraja istorije”. To, drugim rečima, znači da i nivo ekonomskog razvoja, tradicija i kultura imaju uticaja na karakter političkih institucija, što analizirani autor iskazuje zaključkom da “različite faze ekonomskog napretka više ili manje favorizuju određeni režim”, te da je “razvijenu industrijsku civilizaciju moguće (je) zamisliti i sa različitim političkim režimima”.
|
|
|
|
References
|
|
15  
|
Arent, H. (1998) Izvori totalitarizma. Beograd: Feministička izdavačka kuća 94
|
|
109
|
Aristotel (1975) Politika. Beograd: Beogradski izdavačko-grafički zavod / BIGZ
|
|
6
|
Aron, R. (1997) Demokratija i totalitarizam. Sremski Karlovci: Izdavačka knjižarnica Zorana Stojanovića
|
|
5
|
Barington, M. (2000) Društveni koreni diktature i demokratije - vlastelin i seljak u stvaranju modernog sveta. Beograd: Filip Višnjić
|
|
17
|
Bobio, N. (1990) Budućnost demokratije - odbrana pravila igre. Beograd: Filip Višnjić
|
|
13
|
de Monteskje, Š. (1989) O duhu zakona. Beograd: Filip Višnjić
|
|
27
|
de Tokvil, A. (1990) O demokratiji u Americi. Sremski Karlovci-Novi Sad: Izdavačka knjižarnica Zorana Stojanovića
|
|
8
|
de Tokvil, A. (1994) Stari režim i revolucija. Sremski Karlovci: Izdavačka knjižarnica Zorana Stojanovića
|
|
|
Golubović, Z.T. (1987) Teorija i praksa realnog socijalizma. Beograd: Filip Višnjić
|
|
2
|
Komšić, J.N. (2003) Istorijsko-etnički rascepi i politička pregrupisavanja u Srbiji. in: Komšić Jovan, Pantić Dragomir, Zoran Đ.Slavujević [ed.] Osnovne linije partijskih podela i mogući pravci političkog pregrupisavanja u Srbiji, Beograd: Friedrich Ebert Stiftung, str. 17-93
|
|
1
|
Komšić, J.N. (2002) Demokratska tranzicija u Srbiji i problem institucionalne neopredeljenosti. in: Tranzicija i institucije, Beograd: Friedrich Ebert Stiftung
|
|
12
|
Kuljić, T.Đ. (1983) Teorije o totalitarizmu. Beograd: Istraživačko-izdavački centar SSO Srbije
|
|
1
|
Lasswell, H.D. (1936) Politics: Who gets what, when, how?. New York
|
|
9
|
Matić, M.A., Podunavac, M.L. (1997) Politički sistem - teorije i principi. Beograd: Fakultet političkih nauka
|
|
48
|
Poper, K.R. (1993) Otvoreno društvo i njegovi neprijatelji. Beograd: Beogradski izdavačko-grafički zavod
|
|
18
|
Ruso, Ž. (1993) Društveni ugovor - o poreklu i osnovima nejednakosti među ljudima. Beograd: Filip Višnjić
|
|
27
|
Sartori, Đ. (2001) Demokratija - šta je to?. Podgorica, itd: CID
|
|
2
|
Satle, F., Dijamel, O., Pizije, E. (1993) Enciklopedijski rečnik političke filozofije. Sremski Karlovci-Novi Sad: Izdavačka knjižarnica Zorana Stojanovića
|
|
|
Stanovčić, V. (1996) Demokratija u višeetničkim društvima: Populizam, bonapartizam, vladavina većine ili ustavna poliarhija?. Zbornik Matice srpske za društvene nauke, br. 100, str. 7-54
|
|
7
|
Vajl, E. (1982) Politička filozofija. Beograd: Nolit
|
|
2
|
Veber, M. (1988) Politika kao profesija. in: Gligorov Vladimir [ed.] Kritika kolektivizma - liberalna misao o socijalizmu, Beograd: Filip Višnjić, str. 55-99
|
|
|
|
|