2015, br. 147, str. 100-114
|
|
Paradoksi konteksta - heterotopije Mišela Fukoa
Paradoxes of context: Michael Foucault's heterotopies
Univerzitet u Beogradu, Fakultet političkih nauka, Srbija + Treći program Radio Beograda, Beograd
Projekat: Rodna ravnopravnost i kultura građanskog statusa: istorijska i teorijska utemeljenja u Srbiji (MPNTR - 47021)
Sažetak
U ovom tekstu ispituje se kontekst - kulturalni kontekst, kultura kao kontekst - kao paradoksalna struktura koja je, istovremeno, uvek u nekakvom prostoru i izvan njega. Zbog toga se pravi razlika između prostora kao već datog i mesta koje kontekstualizuje prostor dajući mu identitet. Da bi se kontekst oformio potrebna je tačka utemeljenja koja, opet paradoksalno, pripada kontekstu (utemeljujući mit) ali je i izvan njega jer se ne može kontekstualizovati (izvan vremena je i prostora). Heterotopije se, utoliko, pojavljuju kao teorijski instrument koji pokazuje da svaka kultura, uprkos zahtevu za homogenošću, u sebi sadrži različite prostore, druga mesta, nepoklapanja reči i stvari, stvari i njihovog konteksta unutar kulture, postavljajući problem uspostavljanja poretka, njegovih pravila i njegove delotvornosti. Ovakva postavka vodi do jezika i problema komunikabilnosti kulture, odnosno do dve suprotstavljene sile koje deluju u svakom kontekstu: sila koja kontekst nastoji da zatvori i time očuva njegovu autonomnost (politike identiteta) i sile koja ga otvara prema drugim kontekstima (politike prevođenja).
Abstract
This paper investigates the context - cultural context and culture as a context - as a paradoxical structure that is simultaneously found within a space and outside of it. Therefore the paper differentiates between the space as a given category, and the locus as something that contextualizes space by giving it identity. The context needs a referential point and that point, paradoxically, belongs to the context (it is a foundational myth) and also resides outside of the context since it cannot be contextualized (that point is outside of time and space). Heterotopies emerge as theoretical instruments that indicate that every culture while demanding homogeneity still comprises varied spaces, different loci, nonconformity of words and things, as well as things and their contexts within a culture, thereby leading to a problem of establishing an order, rules of the order and its effectiveness. This postulate leads towards the language and the problem of communicability of culture, i.e. two opposed forces that act in every context: the one force that tries to close and thereby preserve the autonomy (politics of identity) and the other that opens toward different contexts (politics of translating).
|